Thứ Năm, 27 tháng 4, 2017

Vai trò của Singapore trong tranh chấp Biển Đông (phần 1)

Là một quốc gia nhỏ bé, khan hiếm tài nguyên, Singapre luôn nhận thực không thể dựa vào sức mạnh bản thân để phát triển kinh tế và bảo vệ an ninh quốc gia. Đây chính là đặc trưng “văn hóa khủng hoảng” nước nhỏ của Singapre. Và đó chính là nguyên nhân khiến Singapre rất lo sợ cục diện cân bằng nước lớn ở Biển Đông bị phá vỡ.

Hiện nay, tranh chấp Biển Đông đang dần nguội đi, thái độ của Philippines - nước thúc đẩy đưa vấn đề biển Đông ra tòa án quốc tế, đã có sự chuyển biến mang tính mâu thuẫn, Tổng thống Duterte đã kết thúc chuyến thăm Trung Quốc, bày tỏ rõ ràng việc gác lại tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc, điều này đã khiến vấn đề Biển Đông phát triển theo hướng có lợi cho Trung Quốc. Tại thời điểm này, Singapore lại khiến người ta bất ngờ khi quan tâm sâu sắc vấn đề Biển Đông trong các hội nghị quốc tế. Sau khi có kết quả của Tòa trọng tài phán quyết về vấn đề Biển Đông, trong các nước ASEAN chỉ có Singapore bày tỏ sự công nhận đối với phán quyết của Tòa trọng tài. Trong Hội nghị Trung Quốc-ASEAN diễn ra hồi tháng 9/2016, Singapore vô cùng bất mãn về việc tuyên bố chung không đề cập đến phán quyết của Tòa Trọng tài về vấn đề Biển Đông. Sau đó, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long trong các chuyến thăm Mỹ, Nhật Bản nhiều lần đề cập đến Biển Đông, kêu gọi các nước liên quan tôn trọng phán quyết của Tòa trọng tài. Gần đây, trong Hội nghị thượng đỉnh Phong trào không liên kết diễn ra tại Venezuela, đại diện Singapore gây sức ép để đưa phán quyết của Tòa trọng tài về vấn đề Biển Đông vào tuyên bố hội nghị, đương nhiên bị nhiều nước phản đối. Bài viết từ lôgích Biển Đông của Singapore tiến hành phân tích những khó khăn tâm lý mà Singapore phải đối mặt khi các nước lớn trỗi dậy và Trung-Mỹ đọ sức, tiếp đó giải mã những ẩn ý liên tục phát ra của Singapore trong vấn đề Biển Đông.

I/ Ý thức khủng hoảng nước nhỏ của Singapore

Chủ nghĩa hiện thực của quan hệ quốc tế nhấn mạnh chính trị quyền lực, cho rằng hệ thống quốc tế ở trong trạng thái vô chính phủ và quốc gia là chủ thể vận hành chủ yếu của hệ thống quốc tế, mục tiêu chính của quốc gia là duy trì quyền lực và an ninh, mục tiêu ngoại giao phải được xác định dựa trên lợi ích quốc gia, và đủ sức mạnh để hỗ trợ. “Quyền lực” là khái niệm cốt lõi trong tư tưởng chính trị của nhà lập quốc Lý Quang Diệu, Lý Quang Diệu nhấn mạnh cộng đồng quốc tế lấy chính trị quyền lực làm cơ sở, quốc gia mạnh hay yếu sẽ quyết định khuynh hướng ngoại giao.

Ý thức khủng hoảng nước nhỏ của Singapore rất mạnh mẽ. Nước nhỏ trong chủ nghĩa hiện thực chính là đất nước không thể có được an ninh và sinh tồn bằng cách vận dụng sức mạnh bản thân. Do những khiếm khuyết vốn có như khan hiếm tài nguyên, thiếu chiều sâu chiến lược, nước nhỏ không thể dựa vào sức mạnh của mình để thực hiện phát triển kinh tế và an ninh quốc gia, dẫn đến tính yếu ớt của nước nhỏ. Quốc gia có thực lực yếu kém luôn là vật hy sinh trong các cuộc tranh bá của các nước lớn. Singapore là một nước nhỏ, từ ngày đầu tiên ra đời đã có ý thức khủng hoảng nước nhỏ mạnh mẽ. Singapore là một trong những quốc gia nhỏ nhất thế giới, được coi là “chấm nhỏ đỏ” trên bản đồ. Nhìn vào diện tích lãnh thổ, Singapore được hợp thành từ đảo chính và hơn 60 hòn đảo nhỏ lân cận, diện tích toàn quốc chỉ 719,1 km², dân số 5,533 triệu người, mật độ dân số đến 7.697 người/km². Bốn bề là biển, nguồn nước ngọt thiếu hụt nghiêm trọng, lượng nước ngọt trên bình quân đầu người đứng áp chót thế giới. Singapore thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương, khu vực này ngoài các nước lớn như Trung Quốc, Ấn Độ… , các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản cũng cũng thường xuyên xuất hiện, thế lực Mỹ cũng nhúng tay vào. Các nước láng giềng Indonesia, Malaysia là nước lớn của khu vực Đông Nam Á, cũng là đất nước Hồi giáo, có mô hình phát triển kinh tế cũng như thể chế chính trị, tôn giáo và chủng tộc không giống với Singapore, hơn nữa trong lịch sử Singapore có quan hệ không thân thiện lắm với hai nước này. Ở trong khu vực điểm nóng như vậy, Singapore có “cảm giác bị bao vây” sâu sắc.

Khởi nguồn ý thức khủng hoảng nước nhỏ của Singapore. Con đường xây dựng đất nước không được bằng phẳng khiến Singapore cảm nhận sâu sắc sự yếu ớt của mình, đồng thời nảy sinh một cách bản năng ý thức khủng hoảng nước nhỏ. Trong thế kỷ 20, Singapore sau khi thoát khỏi sự cai trị của chính quốc, đã từng coi việc hợp nhất với Malaysia là con dường duy nhất để độc lập. Nhưng cuối cùng do mâu thuẫn chủng tộc, tranh giành quyền lực và xung đột tính cách của các nhà lãnh đạo, Singapore buộc phải ra khỏi liên bang Malaysia. Singapore không thể không dựa vào tài nguyên ít ỏi để nuôi dưỡng phần lớn dân số thời điểm đó, bắt đầu từ ngày đầu tiên độc lập đã đối diện với thử thách sinh tồn, Lý Quang Diệu không thể kiềm chế những giọt nước mắt trước truyền thông. Quá trình sáp nhập và tách khỏi Malaysia khiến Singapore có cảm giác bị bao vây và không an toàn. Điều kiện sinh tồn kém, con đường xây dựng đất nước gian nan, khiến cho Singapore nảy sinh cảm giác khủng hoảng mạnh mẽ, quan tâm đến vấn đề sinh tồn, luôn lo lắng về các mối đe dọa. Bóng đen nhận thức về khủng hoảng nước nhỏ của Singapore bao trùm lên các nhà lãnh đạo của Singapore, và phát triển thành một kiểu văn hóa chiến lược. Tất cả chính trị, kinh tế, ngoại giao của Singapore đều dựa trên “văn hóa khủng hoảng” này.

Lo lắng bởi “vấn đề Biển Đông” gây nên sự phân hóa ASEAN. Singapore cho rằng dựa vào sức mạnh bản thân khó mà đảm bảo an ninh quốc gia, chỉ có thể tìm kiếm an ninh tập thể. Cựu Thủ tướng Ngô Tác Đống so sánh Singapore với một con cá nhỏ, cá nhỏ muốn sống phải đi cùng các con cá khác, hòa mình vào trong đàn cá, dựa vào sự kết thành đàn để tự bảo vệ mình. Chiến lược “đàn cá” trở thành một phần quan trọng trong chiến lược an ninh của Singapore. Dưới sự chỉ đạo của lý luận này, Singapore là một trong những nước đầu tiên không ngừng thúc đẩy hợp tác kinh tế và chính trị các nước ASEAN, đồng thời mở rộng lĩnh vực hợp tác đến an ninh khu vực. ASEAN đem đến sân chơi giao lưu kết nối cho các nhà lãnh đạo các nước Đông Nam Á, phát huy vai trò to lớn trong việc duy trì ổn định khu vực. Phát triển đến nay, sự gắn kết của các nước ASEAN không ngừng tăng lên, trở thành một lực lượng quan trọng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. ASEAN đã xây dựng cơ chế đối thoại với các nước lớn ngoài khu vực như Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, tầm ảnh hưởng không ngừng mở rộng. Đồng thời, ASEAN cũng đem đến một nền tảng ngoại giao vô cùng tốt cho Singapore. Tư cách thành viên của ASEAN khiến Singapore có quyền phát ngôn lớn hơn trong các công việc quốc tế. Lý Hiển Long nói: “Khi Singapore và các nước ASEAN khác trở thành một tập thể, bất cứ nước lớn nào đều sẽ có phần kiêng nể, nhưng khi Singapore không có sự chống đỡ của ASEAN, có thể bị các nước lớn xem nhẹ”. Bộ trưởng Ngoại giao Singapore George Yong-Boon Yeo cũng nói rằng: “Chúng tôi đặt ASEAN ở vị trí quan trọng, Singapore là trung tâm của ASEAN, đó là lý do vì sao lợi ích của ASEAN và lợi ích của Singapore hoàn toàn giống nhau”. Đối với Singapore, chiến lược sinh tồn, an ninh và kinh tế của nước này gắn liền với chiến lược của ASEAN. Về vấn đề Biển Đông, nội bộ ASEAN tồn tại bất đồng, không thể thống nhất lập trường trong vấn đề Biển Đông. Lý Hiển Long nói: “Nếu ASEAN đến việc ngay trước cửa nhà còn không xử lý được, sau này sẽ không còn ai xem trọng ASEAN nữa”. Tháng 4/2016, Trung Quốc tuyên bố Brunei, Lào, Campuchia đạt được nhận thức chung trong cách giải quyết tranh chấp lãnh thổ Biển Đông, tức là do riêng các nước tuyên bố chủ quyền đàm phán giải quyết, chứ không phải toàn thể ASEAN tham gia. Cựu quan chức Ngoại giao Singapore cho rằng hành động này là muốn chia rẽ ASEAN, và nói Trung Quốc can thiệp vào nội chính ASEAN, gây áp lực cho các nước ASEAN.

Tags: biendao - tiếng Việt

Tìm kiếm ( 搜索 )

Ngôn ngữ ( 语言 )

Bài đăng phổ biến ( 更多帖子 )

Ca khúc Việt ( 越南歌曲 )

Lưu trữ Blog ( 博客归档 )

Nhãn ( 标签 )

Tổng số lượt xem ( 点击总数 )

Vai trò của Singapore trong tranh chấp Biển Đông (phần 1)

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Hot （焦点）