Thứ Tư, 2 tháng 7, 2014

Myanmar từ chối đề nghị ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông

Trong dịp kỷ niệm 60 năm 3 nước gồm Trung Quốc, Myanmar và Ấn Độ ký kết “5 nguyên tắc chung sống hòa bình” tại Bắc Kinh cuối tuần qua, Chủ tịch Trung Quốc đã không bỏ qua cơ hội “ve vãn” Tổng thống Thein Sein nhằm tìm kiếm sự ủng hộ của Myanmar đối với Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông vì Myanmar đang giữ ghế Chủ tịch luân phiên ASEAN. Tuy nhiên, ông Tập Cận Bình đã rất thất vọng khi Tổng thống Thein Sein thẳng thừng từ chối đề nghị trên của ông đồng thời khẳng định Myanmar đứng về phía ASEAN trong tranh chấp Biển Đông. Hành động của Tổng thống Myanmar đã được dư luận đánh giá cao, cho rằng Myanmar đã và đang đóng vai trò một nhà lãnh đạo nghiêm túc của ASEAN và họ không muốn bị xem là "đại lý cho lợi ích của Trung Quốc". Chính Myanmar cũng cam kết họ sẽ có cách ứng xử khác với Campuchia và Lào, hai nước Đông Nam Á nhỏ hơn mà Trung Quốc có thể lợi dụng để tìm kiếm sự ủng hộ về mặt ngoại giao.

Có thể nói cho đến thời điểm này Myanma đã làm tốt vai trò trách nhiệm của mình trên cương vị Chủ tịch ASEAN không như lo ngại của cộng đồng quốc tế trước đó cho rằng Myanmar sẽ bị Trung Quốc chi phối, điều khiển như trường hợp Campuchia năm 2012 vì từ trước đến nay Myanmar luôn có quan hệ gần gũi với Bắc Kinh và có nền kinh tế phụ thuộc rất lớn vào Trung Quốc. Những năm gần đây, nhằm tránh lệ thuộc quá lớn vào Trung Quốc cũng như nhằm thúc đẩy phát triển đất nước, Myanmar đã nỗ lực tiến hành cải cách theo hướng dân chủ hóa, tìm kiếm, mở rộng và cân bằng quan hệ với các nước khác, xích lại gần hơn với Mỹ và các nước phương Tây. Việc cải cách của Myanmar đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao và nhờ đó tiếng nói, vị thế của nước này trong khu vực cũng ngày càng được khẳng định. Mặc dù Trung Quốc hiện nay là nhà đầu tư số 1 ở Myanmar, nhưng người dân Myanmar ngày càng không đồng tình với các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư, làm ăn tại nước họ. Nhiều vụ biểu tình phản đối các công ty doanh nghiệp Trung Quốc của người dân Myanmar đã nổ ra. Đặc biệt là dự án mỏ đồng Latpadaungtaung do Công ty mỏ đồng Vạn Bảo của Trung Quốc hợp tác với quân đội Myanmar ở khu vực thành phố Monywa tiến hành đã gây ra làn sóng phản đối ở khắp Myanmar từ khi mới được ký kết hồi tháng 3/2010, người dân Myanmar đã tập trung biểu tình trước Đại sứ quán Trung Quốc tại nước này để phản đối. Chính phủ Myanmar đã buộc phải ra lệnh tạm dừng dự án này khi làn sóng phản đối dâng cao đỉnh điểm vào năm 2012 nhưng hiện dự án vẫn tiếp tục được triển khai. Người dân địa phương cho rằng vì dự án này mà họ bị mất đất đai, nhà cửa và môi trường xung quanh bị tổn hại. Thậm chí, mới đây nhất, tháng 5/2014, người dân Myanmar đã bắt cóc ba công nhân của công ty Vạn Bảo. Trung Quốc cũng đã tỏ ra lo lắng trước tình trạng bài Trung Quốc ngày càng tăng ở quốc gia mà họ nghĩ là có thể chi phối, tác động một cách dễ dàng.

Với những gì Trung Quốc hành xử trên Biển Đông thời gian qua, nhất là ngang nhiên hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng biển của Việt Nam cũng như chính sách ngoại giao pháo hạm, dọa nạt, chèn ép các nước láng giềng của Trung Quốc khiến các nước trong khu vực, trong đó có Myanmar ngày càng xa lánh, cảnh giác, nghi ngờ về độ chân thành, tin cậy của Trung Quốc. Đây cũng là “cái giá đắt” mà Trung Quốc phải trả cho những hành động thách thức luật pháp quốc tế, coi thường đạo lý, bất chấp tất cả nhằm đạt mục đích, ý đồ thôn tính Biển Đông./.