Thứ Tư, 28 tháng 1, 2015

Biển Đông khó lường và những hành động của Việt Nam (Phần I)

Tạp chí The Diplomat mới đây đã có bài phân tích, bình luận về tình hình Biển Đông cũng như cách thức của Việt Nam nhằm đối phó với những hành động phi pháp và ngày càng hung hăng ở Biển Đông của Trung Quốc. Sau đây là nội dung bài viết:

Sau sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 và việc Trung Quốc xây cất trái phép trên các đảo, đá ở Trường Sa, tình hình Biển Đông đang diễn biến rất khó lường… Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã tăng cường ngoại giao quốc phòng trong tháng 12/2014 và tháng 1/2015, qua các chuyến viếng thăm hải quân, các cuộc đối thoại quốc phòng, và việc trao đổi các đoàn cấp cao.

Hai tàu chiến của Hàn Quốc, tàu khu trục Choe Yeong (DDH 981) và tàu hậu cần Cheonji (AOE 57), đã đến thăm Thành phố Hồ Chí Minh trong 4 ngày, từ ngày 3-6/12/2014.

Trong những ngày đầu năm 2015, Việt Nam đã đón hai đoàn đại biểu quân sự từ Indonesia và từ Campuchia. Chuẩn Tướng Haryoko Sukarto, Giám đốc Trung tâm “Nghiên cứu chiến lược” của các lực lượng vũ trang Indonesia, đã có các cuộc thảo luận, làm việc với Viện Chiến lược Quân sự của Việt Nam. Tướng Sukarto cũng đã gặp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, Tướng Nguyễn Chí Vịnh. Tướng Vịnh đã yêu cầu hai bên đề ra một kế hoạch hành động cụ thể cho sự hợp tác trong tương lai, bao gồm đẩy mạnh việc trao đổi các đoàn đại biểu. Ông cũng đề nghị đối thoại quốc phòng song phương giữa hai nước được nâng cấp lên cấp Thứ trưởng.

Ngay sau chuyến thăm của Sukarto, Việt Nam đã đón tướng Tea Banh, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, từ ngày 4- 5/1/2015. Tướng Banh đã gặp tướng Vịnh và Bộ trưởng Quốc phòng Đại tướng Phùng Quang Thanh. Hai bên đã đạt thỏa thuận về hợp tác trong tương lai về giáo dục và đào tạo, nghiên cứu và chia sẻ thông tin, trao đổi nhân sự, và tư vấn cho nhau trong các diễn đàn đa phương. Cả hai bên đã đồng ý thiết lập một cơ chế đối thoại thường niên về chính sách quốc phòng ở mức thứ trưởng càng sớm càng tốt.

Ngày 08/1, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã tổ chức các cuộc họp hợp tác quốc phòng hàng năm lần thứ ba với Nhóm Công tác Quốc phòng Bộ Quốc phòng của Vương quốc Anh. Đoàn Anh tuyên bố sẽ tăng chương trình Anh ngữ của mình cho nhân viên quân sự Việt Nam lên gấp ba lần, bắt đầu từ tháng 3/2015 và nhận hai sĩ quan cấp cao Việt Nam tham dự một khóa học đào tạo của Học viện Quốc phòng tại Shrivenham. Hai bên cũng tăng cường hợp tác trong ba lĩnh vực mới: trao đổi dữ liệu độ sâu, tương tác không gian địa lý, và an ninh mạng.

Hợp tác quốc phòng cũng đã gia tăng đáng kể trong mối quan hệ của Việt Nam với Nga, Ấn Độ và Hoa Kỳ.

Việt Nam-Nga

Ngày 04/12/2014, tại nhà máy đóng tàu Admiralty ở St Petersburg, các quan chức Nga và Việt Nam đã ký một thỏa thuận nghiệm thu kỹ thuật chính thức bàn giao tàu ngầm thứ ba trong sáu tàu của dự án 636, một dự án tàu ngầm tấn công tiên tiến lớp Kilo cho hải quân Việt Nam. Tàu ngầm mới có tên HQ 183 Hải Phòng, hiện đang được vận chuyển và dự kiến sẽ đến vịnh Cam Ranh vào cuối tháng 1/2015.

Tàu ngầm lớp Kilo thứ tư, HQ 185 Đà Nẵng, hiện đang trải qua thử nghiệm trên biển, trong khi các tàu ngầm thứ năm, HQ 186 Khánh Hòa, đã được hạ thủy vào ngày 28/12/2014. Việc đóng tàu ngầm thứ sáu, HQ 187 Bà Rịa-Vũng Tàu, bắt đầu vào cuối tháng 5/2014 và dự kiến sẽ được giao trong năm 2016.

Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga nói với hãng thông tấn Interfax của Nga: "Mặc dù Mỹ dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận về việc bán vũ khí và đạn dược cho Việt Nam vào tháng trước, Nga vẫn là đối tác ưu tiên của chúng tôi trong lĩnh vực này".

Việt Nam-Ấn Độ

Từ ngày 17-20/12/2014, Việt Nam đón đoàn Đại biểu quân sự cấp cao Ấn Độ thăm Việt Nam. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tham mưu trưởng Ấn Độ từ năm 2007, khi hai nước nâng quan hệ lên tầm đối tác chiến lược. Tướng Suhag và đối tác của mình, Tướng Nguyễn Quốc Khánh, đã xem xét lại các hoạt động hợp tác quốc phòng gần đây và nhất trí về một kế hoạch tương lai của hợp tác bao gồm trao đổi các đoàn, giáo dục và đào tạo, trao đổi thông tin và các hoạt động gìn giữ hòa bình.

Ngày 16/1/2015, Ấn Độ đã tổ chức Đối thoại quốc phòng với Việt Nam tại thủ đô New Delhi. Thứ trưởng Quốc phòng Shri RK Mathur đại diện Ấn Độ và Tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng, đại diện phía Việt Nam.

Các phương tiện truyền thông Ấn Độ trích lời Tướng Vịnh nói: "Vì tình hình an ninh khu vực đã có sự thay đổi mạnh mẽ, cho nên cần thiết có một sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa hai nước chúng ta. Chủ yếu là về quan hệ đối tác chiến lược".

Tướng Vịnh từ chối bình luận công khai về việc Ấn Độ có nên đóng một vai trò trong việc giải quyết các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông hay không. Tuy nhiên, ông nói: "Các quốc gia cần phải được tôn trọng về vấn đề chủ quyền. Chúng tôi sẽ không rút lui về chủ quyền..., chúng tôi tin rằng sự khác biệt phải được giải quyết thông qua luật pháp quốc tế một cách hòa bình... Cộng đồng quốc tế muốn thấy một Ấn Độ mới và mạnh mẽ, có thể đóng góp cho hòa bình và ổn định khu vực".

Hai bên đã đạt được thỏa thuận tiếp tục hợp tác về các vấn đề an ninh khu vực chiến lược trong các diễn đàn đa phương như Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn khu vực ASEAN và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+). Ấn Độ và Việt Nam hiện đang đồng Chủ tịch Nhóm Công tác Chuyên gia ADMM+ về rà phá bom mìn nhân đạo.

Tướng Mathur và tướng Vịnh cũng đồng ý rằng các ưu tiên hợp tác quốc phòng trong tương lai sẽ bao gồm trao đổi đoàn, giáo dục và đào tạo, trao đổi hải quân, công nghệ tiên tiến, công nghiệp quốc phòng và công nghệ thông tin. Ấn Độ sẽ trợ giúp Việt Nam trong việc chuẩn bị tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. (Còn nữa)