Thứ Hai, 28 tháng 1, 2019
Ai hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại của Trump?
Koichi Hamada
Năm 1950, nhà kinh tế sinh ra tại Canada làm việc cho Đại học Princeton Jacob Viner đã giải thích rằng một liên minh thuế quan tạo ra hiệu ứng “thúc đẩy thương mại” (trade creation), vì hàng rào thuế quan và phi thuế quan thấp hơn thúc đẩy dòng trao đổi hàng hóa gia tăng giữa các nước thành viên. Nhưng Viner lưu ý rằng một liên minh thuế quan cũng tạo ra hiệu ứng chuyển hướng thương mại (trade diversion), vì các quốc gia không phải là thành viên của khối phải đối mặt với việc giảm thương mại với các quốc gia là thành viên của khối này. Bằng cách nâng các rào cản thương mại với các đối tác thương mại lớn – đặc biệt là Trung Quốc – Hoa Kỳ hiện có nguy cơ tạo ra các hiệu ứng thúc đẩy thương mại âm và chuyển hướng thương mại tiêu cực.
Tất nhiên, Mỹ không phải là thành viên của một liên minh thuế quan. Nhưng các hiệu ứng thúc đẩy và chuyển hướng thương mại vẫn có thể được nhìn thấy, ở các phạm vi khác nhau, với bất kỳ khu vực thương mại tự do nào – thậm chí là cả Tổ chức Thương mại Thế giới. Vì vậy, khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương chẳng hạn – nay đang tiến triển dưới tên gọi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) – điều này đã khiến Hoa Kỳ giảm bớt thương mại với các quốc gia thành viên CPTPP bởi các quốc gia này tăng cường thương mại với nhau.
Thật khó để nhận thấy bất kỳ ưu điểm nào trong các chính sách thương mại theo kiểu “Nước Mỹ trước tiên” của Trump. Nhưng, công bằng mà nói, cũng có một số mặt hữu ích trong việc thách thức hiện trạng. Thật vậy, dù vẫn nên lấy các kinh nghiệm trong quá khứ làm nền tảng cho chính sách, nhưng việc gắn bó với truyền thống một cách mù quáng là một công thức cho sự trì trệ. Thay vào đó, các nhà hoạch định chính sách nên sẵn sàng chấp nhận rủi ro một cách có tính toán và theo đuổi sự đổi mới thực dụng.
Khi nói đến Trump, việc chấp nhận rủi ro như vậy thường nằm dưới dạng thách thức các giả định đã tồn tại lâu đời về các cuộc đàm phán, bao gồm cả những gì mà lý thuyết trò chơi gọi là “điểm đe dọa” (threat point) của người chơi, nơi sự đe dọa mà nếu vượt qua ngưỡng đó sẽ khiến đàm phán không còn có giá trị nữa. Phơi bày các điểm đe dọa thực sự của các người chơi – điều có thể tạo ra nhiều dư địa cho sự nhượng bộ hơn so với những gì mà họ thể hiện – có thể giúp phá vỡ bế tắc trong các cuộc đàm phán khó khăn.
Đây là những gì chính quyền Trump dường như đang cố gắng làm trong một vài lĩnh vực. Ví dụ, Trump có vẻ háo hức xác định xem liệu Trung Quốc, vốn trong nhiều năm đã vi phạm các quy tắc chung như về đầu tư nước ngoài và bảo vệ sở hữu trí tuệ chẳng hạn – nếu bị ép thì sẽ sẵn sàng bắt đầu tuân thủ các quy tắc đó hay không.
Nhưng, bất kể lợi ích tiềm năng của chiến lược này là gì, chúng vẫn bị lấn át bởi những rủi ro của chủ nghĩa bảo hộ lộ liễu của Trump. Trớ trêu thay, chính sách “America First” có thể sẽ gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho chính Hoa Kỳ, bởi họ chắc chắn phải chịu tổn thất nghiêm trọng do sự chuyển hướng thương mại. Hơn nữa, chủ nghĩa bảo hộ của Trump có thể dẫn đến thiệt hại rộng lớn hơn, khi các đòn thuế quan ăn miếng trả miếng làm giảm tổng lượng xuất khẩu, làm suy yếu tổng dòng chảy thương mại toàn cầu và cản trở tăng trưởng kinh tế thế giới.
Điều này sẽ tương tự như những hậu quả của Đạo luật thuế quan Smoot-Hawley mang tính bảo hộ mà Mỹ ban hành năm 1930 bất chấp sự phản đối của hơn 1.000 nhà kinh tế. Bằng cách tăng thuế suất lên mức kỷ lục, Đạo luật Smoot-Hawley đã giúp biến cuộc suy thoái của Mỹ trở thành cuộc Đại suy thoái, mặc dù các học giả vẫn không nhất trí về mức độ chính xác của hiệu ứng mà đạo luật này gây nên đối với nền kinh tế thế giới.
Bất chấp các tác động tiêu cực tổng thể của chiến tranh thương mại Trung-Mỹ, các nền kinh tế mở hơn đối với thương mại – chẳng hạn như Liên minh châu Âu, Ấn Độ, Nhật Bản hoặc Hàn Quốc – có thể gặt hái một số lợi ích từ sự chuyển hướng thương mại. Và dữ liệu thống kê gần đây cho thấy sự chuyển hướng như vậy đã diễn ra.
Ví dụ, chiến tranh thương mại có thể giải thích cho sự gia tăng xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc, với mức tăng 18,3% từ tháng 4 năm 2017 đến tháng 3 năm 2018. Khối lượng thương mại, lên tới hơn 15 nghìn tỷ yên (136 tỷ USD), hiện gần bằng với xuất khẩu của Nhật sang Mỹ trong cùng kỳ, vốn cũng tăng 7,5% so với năm trước.
Hơn nữa, theo thống kê mới của Bộ Tài chính, xuất khẩu của Nhật sang Trung Quốc trong nửa đầu năm 2018 trị giá hơn 4 nghìn tỷ yên, tăng 16,4% so với ngay cả xuất khẩu của Nhật trong nửa đầu năm 2007, thời điểm trước khi xảy ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Ngược lại, xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Trung Quốc đã giảm 8,5% kể từ năm 2007. Những con số này phản ánh hiệu ứng chuyển hướng thương mại là tiêu cực đối với Hoa Kỳ và Trung Quốc, nhưng tích cực với các nước khác.
Rõ ràng cuộc chiến thương mại của Trump là một rủi ro nghiêm trọng. Điều kém rõ ràng hơn là cuộc chiến này đã được tính toán chưa, hoặc, nếu được tính toán thì tính toán kỹ tới mức nào. Rốt cuộc, như người xưa vẫn thường nói, trai cò đánh nhau, ngư ông đắc lợi.
Hot （焦点）
-
胡志明是二十世纪越南革命杰出的马克思主义思想家。他老人家的思想是马克思列宁主义在符合越南的条件和历史背景基础上的运用、发展与创新，体现着时代精神及现代与当代世界的运动与发展趋势。 1 、胡志明思想、道德、风格体系的道德榜样。他老人家的思想合成了越南革命及革命之路的战略策... -
为维护国家海岛主权，越南历代封建王朝都着重投资建设强大的水军力量。越南丁、李、陈、黎、阮等王朝的水军力量不断得到加强和完善。这支水军为捍卫祖国事业作出了巨大贡献，在各个阶段留下了历史烙印。 至今还收藏的古籍显示，越南历代封建王朝早已对黄沙群岛和长沙群岛确立主权、实施... -
1954 年《日内瓦协议》签署之后，越南暂时被分成南北两方不同政治制度的政体。据此，越南北纬 17 度以南的领土（包括黄沙、长沙两群岛）由越南共和国政府管辖。根据《协议》规定，法国殖民者被迫撤离越南之后，西贡政权立即派遣海军力量接管黄沙、长沙两群岛并对其行使主权。与此同时，... -
(VOVWORLD) - 越南伟大领袖胡志明主席的思想、道德、作风、革命生涯是越南全党、全民学习和实践胡志明道德榜样的生动和具有说服力的楷模。至今，越南开展学习和实践胡志明道德榜样运动已有 8 年并取得多项重要结果。 胡志明主席在其革命生涯中牺牲个人利益，为祖国和人... -
越南的黄沙群岛位于东海（中国称南海）北边，处于北纬 15°45′ 至 17°15′ 、东经 110° 至 113° ，距越南广义省李山岛约 120 海里。黄沙群岛由 37 多个岛、洲、礁和沙滩组成，分为西面和东面两个群岛。东面为安永群岛（中国称宣德群岛），由 12 个岛、洲... -
数十年来，中国人拿出大量书籍、资料和史料，企图证明从两千年前的汉朝起，中国人就发现了西沙和南沙（即越南的黄沙群岛和长沙群岛），从而说古代中国发现西沙南沙群岛就足够证明中国对西沙和南沙的不可争议的领土主权。据说，中国人最迟于唐宋发现南沙群岛至今，就一直在岛上及其海域从事生产活... -
越南对黄沙、长沙两座群岛的主权不仅在越南古籍和古文献中有记载，而且还出现在西方航海家和传教士等的书籍、报纸、地图、日记、航路指南等外国资料中。这些资料描述黄沙、长沙“是越南中部海上的一块沙渚…”，这和越南同一历史时期资料和古地图描述的类似。法国 1936 年在印度支那建立的... -
BDN - 位于东海边国土陆地呈 “S” 字形的越南，无形中拥有沿着国土走向三千公里海岸及依照 1982 年《联合国海洋法公约》从岸边向外延伸的辽阔海域。这意味着从越南 1982 年 11 月确定和公布的垂直基线算起往外延伸 200 海里宽的海域属越南的主权，被称作专属经济... -
从十六、十七世纪至今，西方国家的轮船日益频繁来往于东海。他们来到这里，不只为了扩大贸易还为了传教和传播西方文化。在来往东海期间，西方航海家和传教士们以当时最现代的技术很详细地描述和绘画黄沙群岛和长沙群岛，以避免这两个群岛的礁石给来往的船舶造成危害。为此，他们很仔细地研究东海... -
香港媒体最近透露中国在东海划分“新边界线”的海洋研究项目，为“资源研究”创造了条件，北京对这片海域的主权主张“增添了筹码”。这条新边界线是一条与囊括了蕴藏着丰富矿产和能源资源的东海海域九段线相吻合的实线，九段线内的海域就是北京声索主权的那片海域。 从国际法的角度来看实线...
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét