Thứ Bảy, 1 tháng 6, 2019

Căng thẳng Mỹ - Trung sẽ "đốt nóng" Đối thoại Shangri-La 2019

Diễn đàn Đối thoại về hòa bình và an ninh khu vực Shangri-La 2019 bắt đầu với “tâm điểm” là những căng thẳng giữa hai cường quốc hàng đầu là Mỹ và Trung Quốc.

Diễn đàn Đối thoại Shangri-La thường niên lần thứ 18 khai mạc hôm nay (31-5) tại khách sạn Shangri-La của Singapore với sự tham dự của Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cùng quan chức quốc phòng và ngoại giao cấp cao nhất của 27 nước thành viên. Thượng tướng Ngụy Phượng Hòa trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc đầu tiên tham dự diễn đàn, sau hơn 10 năm liền chỉ cử các quan chức cấp thấp hơn tới tham dự.

Đối thoại Shangri-La, lấy ý tưởng từ Hội nghị an ninh Munich về Chính sách an ninh, là sáng kiến hợp tác giữa Chính phủ Singapore và Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại London (Anh), tổ chức thường niên tại khách sạn Shangri-La của Singapore nhằm thảo luận và phân tích các vấn đề quốc phòng và an ninh trong và ngoài khu vực, từ đó đưa ra các giải pháp phòng ngừa, giải quyết căng thẳng, xung đột. Đây được xem là một diễn đàn an ninh lớn và quan trọng bậc nhất khu vực châu Á-Thái Bình Dương những năm qua.

Là một diễn đàn chuyên xem xét, thảo luận các vấn đề về hòa bình và an ninh, song Đối thoại Shangri-La năm nay diễn ra từ 31-5 tới 2-6 lại bị bao phủ bởi những vấn đề khác. Trong đó, “tâm điểm” là căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc cũng như cuộc chiến công nghệ khi chính quyền Tổng thống Donlad Trump đang tung đòn đánh nặng nề vào gã khổng lồ công nghệ Huawei của Trung Quốc.

Dù không phải là những vấn đề về quốc phòng và an ninh, song những vấn đề nóng trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, mối quan hệ song phương được xem quan trọng bậc nhất thế giới, tác động và ảnh hưởng tới nhiều lĩnh vực khác trên thế giới và khu vực. Những mâu thuẫn và đối đầu Mỹ-Trung Quốc, dù trong lĩnh vực nào, đang dần chuyển thành trạng thái giống cuộc cạnh tranh toàn cầu cũng như khu vực và đã được thể hiện trong các tài liệu về an ninh của Mỹ gần đây, bao gồm Chiến lược An ninh Quốc gia và Chiến lược Quốc phòng.

Đối thoại Shangri-La năm nay vì thế sẽ soi rọi nhiều khía cạnh của những căng thẳng đang bao trùm mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc, điều mà theo tiết lộ sẽ được phản ánh trong bài phát biểu quan trọng của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long vào ngày 31-5. Người đứng đầu Chính phủ nước chủ nhà sẽ nhìn nhận, đánh giá tác động của nó tới nhiều lĩnh vực khác như an ninh khu vực châu Á, an ninh trên bán đảo Triều Tiên…

Một trong những vấn đề an ninh lớn của khu vực đã được đề cập và bàn thảo qua nhiều lần Đối thoại Shangri-La là căng thẳng trên Biển Đông được cho vẫn sẽ là một chủ đề được nhiều quan chức, học giả đề cập tới tại diễn đàn năm nay. Trong đó, vấn đề then chốt là tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc cũng như việc quân sự hóa Biển Đông nhằm thực hiện tham vọng này.

Đáng chú ý, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ tướng Joseph Dunford ngày 29-5 đã cáo buộc lãnh đạo “hứa suông” về việc không quân sự hóa Biển Đông, sau khi một nhóm nghị sỹ lưỡng đảng của Quốc hội Mỹ vừa đệ trình một dự luật nhằm trừng phạt các hoạt động phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông.

Cách nhìn nhận và quan điểm của Mỹ cũng như Trung Quốc về những vấn đề căng thẳng trong quan hệ song phương và soi chiếu nó vào tình hình an ninh khu vực được cho là sẽ thể hiện trong phát biểu của Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan ngày 1-6 và của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa vào ngày 2-6 tại Đối thoại Shangri-La.