Cơ hội mới từ RCEP

 

Hiệp định Ðối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) vừa được ký, bao gồm 10 nước thành viên ASEAN và năm quốc gia mà ASEAN đã ký Hiệp định Thương mại tự do là: Ô-xtrây-li-a, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Niu Di-lân.

Hiệp định có hiệu lực sau khi được các quốc gia thành viên phê chuẩn, sẽ tạo ra thị trường quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu và trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới.

Ðối với ngành nông nghiệp Việt Nam, RCEP được kỳ vọng sẽ mở ra một thị trường đầy tiềm năng cho các mặt hàng thế mạnh, nhất là nông sản nhiệt đới và thực phẩm chế biến. Hiện, Việt Nam đã xuất khẩu vào thị trường ASEAN các chủng loại hàng nông sản như: gạo, cà-phê, hạt tiêu, rau quả, thủy sản..., trong đó ASEAN là thị trường tiêu thụ rau quả lớn thứ hai của Việt Nam. Ngoài ra, RCEP cũng mang lại nhiều thuận lợi cho việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông, lâm, thủy sản của nước ta do quy trình xuất, nhập khẩu được đơn giản hóa sẽ giảm thời gian và chi phí cho các doanh nghiệp, đồng thời tăng tỷ suất lợi nhuận và sức cạnh tranh tại thị trường RCEP.

Ðáng chú ý, quy tắc xuất xứ trong RCEP được coi là lợi thế lớn cho các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam. Cụ thể, RCEP đưa ra các quy tắc xuất xứ nhất quán trong khu vực, theo đó loại bỏ nhu cầu tham chiếu nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) và điều chỉnh các thủ tục khác nhau cho các quốc gia khác nhau trong RCEP đối với cùng một loại hàng hóa. So với quy định về chứng nhận xuất xứ hàng hóa để được hưởng ưu đãi theo Hiệp định Ðối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU thì quy tắc xuất xứ tại RCEP tương đối dễ dàng cho doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp nông nghiệp nói riêng.

Tuy nhiên, cùng cơ hội về thị trường và những thuận lợi về yêu cầu, điều kiện xuất khẩu nông, lâm, thủy sản thì RCEP cũng đặt ra những thách thức cho ngành nông nghiệp nếu muốn tận dụng hiệu quả lợi thế từ hiệp định. Ðó là việc các mặt hàng tương đồng sẽ chịu sức ép cạnh tranh lớn hơn giữa các quốc gia tham gia RCEP, trong đó một số quốc gia có cùng chủng loại hàng nông sản với nước ta. Mặt khác, khi hiệp định có hiệu lực, Việt Nam cũng trở thành thị trường nhập khẩu nông sản lớn từ các nước trong RCEP, nên các doanh nghiệp nước ta chắc chắn sẽ chịu sự cạnh tranh khốc liệt ngay chính trên "sân nhà" trong cuộc chiến chiếm lĩnh thị trường trong nước.

Thời gian để RCEP chính thức có hiệu lực không còn dài, chúng ta cần hết sức khẩn trương, chủ động để nắm bắt những thuận lợi mà hiệp định mang lại, đồng thời khắc phục những "lỗ hổng", yếu kém của mình.

Các doanh nghiệp nông nghiệp cần tìm hiểu và nghiên cứu kỹ lưỡng hơn về thị trường để có cơ cấu sản phẩm xuất khẩu phù hợp; đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm trên cơ sở có đầy đủ các chứng nhận về tiêu chuẩn, chất lượng không chỉ đáp ứng yêu cầu hiện tại của RCEP mà còn tiến đến chất lượng vượt trội so với các sản phẩm cùng chủng loại của các quốc gia khác để làm "điểm cộng" trong lựa chọn của người tiêu dùng. Từ đó, hình thành một kênh tiêu thụ hàng hóa lớn, ổn định cho các sản phẩm nông nghiệp nước ta, góp phần từng bước tạo lập vị thế vững chắc của cả ngành nông nghiệp Việt Nam trên thị trường thế giới.