Thứ Năm, 30 tháng 10, 2014

Dư luận về chuyến thăm Việt Nam của Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì

Chuyến thăm của ông Dương Khiết Trì đến Việt Nam đã thu hút sự chú ý của dư luận, truyền thông các nước bởi chuyến thăm diễn ra không lâu sau khi Trung Quốc rút giàn khoan HD-981 ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Các báo và hãng thông tấn quốc tế lớn đưa tin, phân tích về chuyến thăm và cho rằng đây là nỗ lực phục hồi quan hệ giữa hai nước.

Báo Hong Kong dẫn lời ông Zhang Mingliang, chuyên gia về Đông Nam Á tại Đại học Tế Nam, thành phố Quảng Châu, Trung Quốc bình luận rằng chuyến thăm của ông Dương Khiết Trì có thể mở đường cho một cuộc gặp giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và ông Trương Tấn Sang bên lề Hội nghị APEC tại Bắc Kinh. Theo ông Zhang Mingliang, do sự mất lòng tin và tranh chấp hàng hải, việc hai nước thân thiết trở lại như lời họ từng tuyên bố là điều không dễ, nhưng có khả năng quan hệ Việt Nam và Trung Quốc có thể trở về cấp độ như trước khi xảy ra vụ giàn khoan dầu, khi các cuộc trao đổi cấp cao diễn ra thường xuyên.

Tờ Wall Street Journal bình luận rằng có những tuyên bố tích cực sau cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh và Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì, hai bên đã nhấn mạnh rằng quan hệ cần tập trung vào việc hợp tác thực chất sâu rộng đồng thời giảm thiếu những mối đe dọa do tranh chấp trên biển gây ra. Chuyến thăm Hà Nội của ông Dương Khiết Trì được cho là nỗ lực mới nhất nhằm phục hồi quan hệ giữa hai nước kể từ tháng 5.

Trong khi đó, hãng thông tấn Reuters đăng bài viết "Trung Quốc, Việt Nam đang tiến tới giải pháp lâu dài cho tranh chấp trên biển", rằng hai quan chức ngoại giao cấp cao Việt Nam và Trung Quốc đã "trao nhau nụ cười và những cái bắt tay nồng ấm", trái ngược với chuyến thăm trước của ông Dương Khiết Trì hồi tháng 6.

Nhiều chuyên gia thế giới nhận định đây là một chuyến thăm mang ý nghĩa rất quan trọng. Theo ông Ian Storey, thành viên cấp cao của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, chuyến thăm Việt Nam của ông Dương Khiết Trì lần này rất quan trọng vì nó thể hiện một bước tiến khác trong nỗ lực giữa hai nước” nhằm khôi phục quan hệ song phương.

Ông Jonathan London đến từ Đại học Hong Kong cũng có ý kiến cho rằng chuyến thăm thứ hai của Dương Khiết Trì là bước “chuyển biến mang tính chiến lược” của Bắc Kinh. Những cuộc đàm phán này là bằng chứng cho thấy Trung Quốc đang tìm kiếm “sự ổn định” trong mối quan hệ với Việt Nam.

Carl Thayer, chuyên gia về Đông Nam Á thuộc Học viện Quốc phòng Australia, cho rằng chuyến thăm là một phần động thái tích cực của Bắc Kinh trước thềm diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tuần tới tham dự sự kiện này tại Bắc Kinh.

Tường Vũ, giáo sư khoa học chính trị tại đại học Oregon, Mỹ cho rằng việc Việt Nam và Mỹ phát triển quan hệ gần gũi hơn là điều Trung Quốc không ưa và không muốn nó xảy ra. Chuyến đi Việt Nam của ông Dương Khiết Trì lần này sẽ là một nỗ lực để sửa chữa mối quan hệ song phương Việt – Trung, được thôi thúc bởi một thực tế là quan hệ Mỹ - Việt đang được cải thiện, trong khi ngay sau khủng hoảng giàn khoan 981, Trung Quốc nhiều lần đóng sập cánh cửa đối thoại, từ chối mọi nỗ lực đàm phán của Việt Nam để làm giảm căng thẳng trên Biển Đông. Theo ông Vũ, lần này ông Dương Khiết Trì sang Việt Nam cho thấy Trung Quốc muốn thuyết phục người Việt "không ngả về phía Mỹ".

Hồi tháng 6, ông Dương Khiết Trì đến Hà Nội trong bối cảnh căng thẳng leo thang do Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam./.