Bãi Tư Chính, chủ quyền không thể “tranh cướp” của Việt Nam (phần 2)

Đứng trước những hành động xâm phạm chủ quyền Việt Nam của Trung Quốc, phía Việt Nam đã kiên quyết và kiên trì đấu tranh bảo vệ chủ quyền, đồng thời rất kiềm chế trong hành động. Việt Nam đã trước sau như một, nhiều lần khẳng định rằng, bãi Tư Chính là thuộc chủ quyền của Việt Nam. Bởi:

Thứ nhất, xét vị trí địa lý của bãi Tư Chính, vùng biển này gắn liền và là một phần của biển miền Trung Việt Nam, tạo thành một vùng nước ven bờ biển Việt Nam và nó chỉ cách bờ không quá 200 hải lý, trong khi cách đất liền Trung Quốc trên cả 600 hải lý. Căn cứ theo quy định của UNCLOS 1982, rõ ràng nó thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam. Còn Trung Quốc ở xa thế mà cứ nhận vơ vào là của mình thì chẳng phải “tranh cướp” là gì.

Thứ hai, lịch sử Việt Nam từ thế kỷ 17, 18 đến nay luôn xác định biển miền Trung, trong đó có bãi Tư Chính thuộc chủ quyền của Việt Nam và chính quyền các thời đại ở Việt Nam chưa bao giờ phủ nhận hoặc không thực thi chủ quyền của mình tại đây. Đặc biệt, nơi đây là nguồn sống và mưu sinh của bao thế hệ cư dân Việt Nam ven biển.

Thứ ba, do xác định bãi Tư Chính là chủ quyền của mình, nên Việt Nam đã triển khai nhiều giàn khoan hoạt động ở khu vực này, nhưng từ trước đến nay không hề có nước nào phản đối ngoại trừ Trung Quốc. Ngược lại, do không có căn cứ pháp lý rõ ràng, thiếu thuyết phục nên sau các lần gây căng thẳng với Việt Nam ở khu vực này, cuối cùng Trung Quốc cũng phải rút lui.

Thứ tư, căn cứ Điều 60 của UNCLOS 1982 quy định về các đảo nhân tạo, thiết bị và công trình trong vùng đặc quyền kinh tế và Điều 80 quy định về các đảo nhân tạo, thiết bị và công trình ở thềm lục địa, Việt Nam có đặc quyền tiến hành xây dựng, cho phép và quy định việc xây dựng, khai thác và sử dụng đảo nhân tạo, các thiết bị và công trình dùng vào mục đích được trù định ở Điều 56 của UNCLOS 1982 hoặc các mục đích kinh tế khác trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình.

Thứ năm, Việt Nam không có ý định và không cố ý biến các bãi ngầm ở vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa phía nam, trong đó có bãi Tư Chính thành đảo nổi hay đảo nhân tạo và không gán ghép chúng vào quần đảo Trường Sa, đồng thời bác bỏ sự gán ghép này đến từ bất cứ ai.

Mặt khác, cũng phải lưu ý rằng, về mặt công pháp quốc tế có hai vấn đề đáng quan tâm:

Một là, khác với đảo, thực thể chìm ngập dưới biển không phải là đối tượng để các quốc gia tuyên bố chủ quyền một cách riêng rẽ, trừ khi họ chứng minh được chúng nằm trong vùng nước lịch sử hoặc nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của thực thể khác.

Hai là, thềm lục địa không phải là bộ phận của lãnh thổ quốc gia, nói cách khác, quốc gia ven biển không có chủ quyền đối với thềm lục địa. Theo Điều 77 UNCLOS 1982, quốc gia ven biển chỉ thực hiện các quyền thuộc chủ quyền về mặt thăm dò và khai thác tài nguyên thiên nhiên của mình. Việc quốc gia ven biển thực thi quyền chủ quyền không được gây thiệt hại đến hàng hải hay các quyền và các tự do khác của các quốc gia khác đã được UNCLOS thừa nhận. Theo Điều 79 UNCLOS 1982, các quốc gia khác có quyền lắp đặt dây cáp và ống dẫn ngầm ở thềm lục địa nhưng cần được sự thỏa thuận của quốc gia ven biển. Trong khi đó, Việt Nam đã và đang thực hiện chủ quyền và quyền chủ quyền trên thực tế của mình đối với vùng biển này. Thể hiện:

Về quản lý hành chính nhà nước, bãi Tư Chính thuộc phạm vi quản lý của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Về quản lý trên thực địa, từ năm 1989, Việt Nam đã lắp đặt các cấu trúc thép nổi trên mặt biển và cử lực lượng thuộc Hải quân nhân dân Việt Nam canh giữ, gọi là nhà giàn DK1. Ban đầu, các nhà giàn còn đơn giản và nhỏ, thiếu vững chắc. Về sau, mẫu nhà giàn được thiết kế lại, diện tích rộng rãi và vững chắc hơn, có kết cấu liên hoàn theo kiểu giàn khoan đứng chân trên biển. Hiện nay, có 3 nhà giàn đang hoạt động tại bãi Tư Chính, đó là:

Nhà giàn DK1/11, hoàn thành ngày 05/05/1994.

Nhà giàn DK1/12, hoàn thành ngày 08/08/1994.

Nhà giàn DK1/14, hoàn thành ngày 20/04/1995.

Ngoài ra, tại bãi Tư Chính còn có 2 ngọn hải đăng làm nhiệm vụ hướng dẫn tàu thuyền đi lại trên biển.

Như vậy có thể thấy rằng, Việt Nam có chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển ở Biển Đông được xác định theo đúng các quy định của UNCLOS 1982 mà Việt Nam và các nước xung quanh Biển Đông đều là thành viên. Do đó, mọi hoạt động của các nước khác trên các vùng biển Việt Nam phải tuân thủ các quy định có liên quan của UNCLOS 1982, tuân thủ pháp luật Việt Nam. Nếu không được phép của Việt Nam thì mọi hoạt động của nước ngoài đều vô giá trị, xâm phạm chủ quyền Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982. Song, Việt Nam kiên trì giải quyết tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982 nhằm giữ gìn hòa bình, ổn định cho Biển Đông nói riêng, khu vực nói chung.