ASEAN-Trung Quốc: Khẳng định cam kết giải quyết các vấn đề cấp bách

 

Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hợp tác Mekong-Lan Thương lần thứ 6 vừa diễn ra theo hình thức trực tiếp tại Trùng Khánh, Trung Quốc. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã dẫn đầu đoàn Việt Nam dự Hội nghị.

Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc được tổ chức ngày 7/6 vừa qua tại Trùng Khánh, Trung Quốc, để kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác ASEAN-Trung Quốc (1991-2021). Cùng dịp này, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong-Lan Thương lần thứ 6 (MLC-6) được tổ chức ngày 8/6, đánh dấu 5 năm hình thành và phát triển của cơ chế hợp tác MLC.

Đây là các Hội nghị trực tiếp đầu tiên ở cấp Bộ trưởng Ngoại giao trong khuôn khổ ASEAN-Trung Quốc và hợp tác Mekong-Lan Thương sau một thời gian dài bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19. Việc tổ chức thành công các Hội nghị trực tiếp này thể hiện quyết tâm, nỗ lực rất lớn của Trung Quốc trong vai trò nước chủ nhà, đồng thời cho thấy cam kết mạnh mẽ của các nước đối với các cơ chế hợp tác này.

Bên cạnh ý nghĩa kỷ niệm, mang tính dấu mốc, các Hội nghị này cũng là dịp để các Bộ trưởng Ngoại giao rà soát, đánh giá hợp tác, trao đổi, đề xuất những định hướng nhằm phát triển hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện ASEAN-Trung Quốc và cơ chế MLC trong thời gian tới, đóng góp tích cực cho hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực. Có thể thấy, nhiều kết quả tích cực, quan trọng đã đạt được tại các Hội nghị lần này.

Tại Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc, kết quả đầu tiên và cũng là quan trọng nhất là các nước đều đề cao và khẳng định tầm quan trọng chiến lược của quan hệ ASEAN-Trung Quốc đối với khu vực cũng như sự đóng góp của quan hệ này đối với sự phát triển của từng nước; đồng thời, cam kết nỗ lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc ngày càng phát triển, trên cơ sở cùng có lợi, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, đóng góp cho hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.

Phát huy những tiến triển tích cực và thành quả quan trọng đạt được trong 30 năm qua, các Bộ trưởng chia sẻ nhiều định hướng phát triển quan trọng cho quan hệ hai bên trong thời gian tới. Theo đó, hai bên nhất trí dành ưu tiên cao tăng cường hợp tác kiểm soát COVID-19 và thúc đẩy phục hồi. Trung Quốc khẳng định tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN nâng cao năng lực y tế ứng phó dịch bệnh, nghiên cứu, phát triển, sản xuất và phân phối vaccine, đồng thời đẩy mạnh cung cấp vaccine cho các nước ASEAN. Trung Quốc sẽ tích cực hợp tác với ASEAN thúc đẩy phục hồi toàn diện và bền vững thông qua hỗ trợ triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN, thuận lợi hóa thương mại-đầu tư thông qua tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) và sớm đưa Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có hiệu lực.

Các Bộ trưởng nhấn mạnh tăng cường hợp tác vì mục tiêu phát triển bền vững, hướng đến tăng trưởng xanh, phục hồi bền vững, cân bằng giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường... theo tinh thần chủ đề hợp tác của năm 2021 giữa ASEAN và Trung Quốc. Bên cạnh đó, hai bên nhất trí tiếp tục duy trì đà hợp tác trên các lĩnh vực khác như kết nối, xây dựng cơ sở hạ tầng, văn hóa, giáo dục, du lịch, thanh niên...

Để thiết thực kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác, các bộ trưởng nhất trí phối hợp chặt chẽ để triển khai hiệu quả các hoạt động kỷ niệm giữa hai bên, chuẩn bị tốt nhất cho Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN-Trung Quốc vào cuối năm 2021.

Các Bộ trưởng cũng trao đổi về một số vấn đề khu vực, đặc biệt là về Biển Đông và Myanmar. Hội nghị khẳng định duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực, trong đó có ở Biển Đông, là quan tâm và lợi ích chung của cả ASEAN và Trung Quốc.

Các Bộ trưởng hoan nghênh Cuộc họp các Quan chức cao cấp ASEAN-Trung Quốc về triển khai Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) lần thứ 19 diễn ra ngay trước thềm Hội nghị, cam kết tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, nối lại tiến trình đàm phán xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).

Trao đổi về tình hình Myanmar, Trung Quốc hoan nghênh kết quả của Hội nghị các Nhà Lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021 và ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.

Kết thúc Hội nghị, nước điều phối Philippines và Trung Quốc đã ra Tuyên bố Đồng Chủ tịch thông báo kết quả Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hợp tác Mekong-Lan Thương lần thứ 6 là dịp quan trọng để các nước khẳng định cam kết cùng hợp tác trong giải quyết các vấn đề cấp bách của khu vực, bảo đảm phát triển kinh tế-xã hội bền vững và bao trùm trước những thách thức chưa từng có hiện nay.

Trên cơ sở đánh giá nhu cầu phát triển của các nước thành viên, tiềm năng và thế mạnh của cơ chế hợp tác, Hội nghị đã đề ra 4 nội dung ưu tiên cho thời gian tới gồm:

Một là, hợp tác nguồn nước và môi trường nhằm giải quyết các vấn đề lớn của khu vực như môi trường sinh thái sông Mekong, lũ lụt và hạn hán, biến đổi khí hậu. Các nước sẽ tiếp tục hợp tác trong chia sẻ thông tin và số liệu thủy văn, triển khai các nghiên cứu chung, nâng cao năng lực quản lý tài nguyên thiên nhiên, xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững; thành lập trung tâm tri thức MLC về hạ tầng xanh, phát thải thấp và bền vững.

Hai là, tăng cường hợp tác ứng phó dịch COVID-19, đặc biệt là trong bảo đảm nguồn cung thiết bị và vật liệu y tế cần thiết; sản xuất và chuyển giao công nghệ vaccine; thúc đẩy hợp tác y học cổ truyền.

Ba là, phục hồi kinh tế sau đại dịch thông qua thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa 5 nước Tiểu vùng sông Mê Công và Trung Quốc, phát triển kinh tế số, hợp tác nông nghiệp, du lịch, giáo dục, tăng cường kết nối khu vực; phối hợp xây dựng Vành đai phát triển kinh tế Mekong-Lan Thương và gắn kết với các hành lang kinh tế đã có tại khu vực.

Bốn là, khuyến khích hợp tác giữa chính quyền địa phương 5 nước Tiểu vùng sông Mekong và Trung Quốc để phát huy tiềm năng và lợi thế cạnh tranh của các địa phương và nâng cao hiệu quả chung của MLC.

Những định hướng này đặt cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch hành động MLC trong giai đoạn 5 năm tiếp theo. Có thể khẳng định, Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-rung Quốc và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao hợp tác Mekong-Lan Thương lần thứ 6 đã thành công tốt đẹp và là những dấu mốc quan trọng, góp phần tạo động lực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc và cơ chế MLC phát triển mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa trong những năm tới đây.

Việt Nam đã đóng góp tích cực vào thành công của các hội nghị lần này. Ngay từ đầu, Việt Nam đã ủng hộ đề xuất của Trung Quốc tổ chức các Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong-Lan Thương lần thứ 6.

Việt Nam đã nỗ lực chủ động vượt qua những khó khăn, thách thức do dịch COVID-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, quyết tâm tham dự Hội nghị trực tiếp tại Trùng Khánh, thể hiện coi trọng và cam kết hợp tác mạnh mẽ, cũng như đã đóng góp tích cực và hiệu quả trong quá trình xây dựng văn kiện và thảo luận tại Hội nghị, được các nước hoan nghênh, đánh giá cao.

Tại Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu khẳng định những thành quả đạt được trong 30 năm qua đã minh chứng cho quan hệ đối tác bền vững, tin cậy, cùng có lợi giữa ASEAN và Trung Quốc.

Bộ trưởng nhấn mạnh hướng về tương lai, Việt Nam sẽ tích cực cùng các nước ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại chính trị, nâng cao hiểu biết, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau, đẩy mạnh hợp tác toàn diện, đưa quan hệ hai bên trở thành hình mẫu của quan hệ đối tác ổn định và bền vững giữa các nước láng giềng.

Cùng với việc nhấn mạnh cần tăng cường các nỗ lực ứng phó COVID-19 và thúc đẩy phục hồi, chúng ta đã đề nghị hai bên tập trung tận dụng hiệu quả Hiệp định ACFTA và Hiệp định RCEP, mở rộng kết nối khu vực thông qua gắn kết triển khai Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN (MPAC) 2025 với Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), thúc đẩy hợp tác tiểu vùng và đẩy mạnh hợp tác phát triển bền vững theo chủ đề hợp tác ASEAN-Trung Quốc năm nay.

Nhân dịp này, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao sự hỗ trợ quý báu của Trung Quốc cho Việt Nam trong ứng phó COVID-19, đồng thời bày tỏ tin tưởng vào tương lai tươi sáng của quan hệ ASEAN-Trung Quốc đã được thử thách qua thời gian, mang lại lợi ích chiến lược cho cả hai bên và đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng tại khu vực.

Trao đổi về tình hình thế giới và khu vực, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề cao tầm quan trọng của việc ASEAN và Trung Quốc cần nỗ lực duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, thượng tôn pháp luật ở khu vực, thông qua hành động có trách nhiệm và hợp tác thiện chí, kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp, khác biệt.

Bộ trưởng khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước ASEAN và Trung Quốc triển khai đầy đủ, hiệu quả DOC và xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS năm 1982.

Về tình hình Myanmar, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chia sẻ cùng là thành viên trong Cộng đồng ASEAN, các nước ASEAN sẽ tiếp tục hỗ trợ Myanmar tìm ra giải pháp lâu dài để ổn định tình hình, đảm bảo an toàn và bình ổn cuộc sống người dân, và mong muốn Trung Quốc tích cực ủng hộ nỗ lực này của ASEAN.

Tại Hội nghị MLC-6, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định, là thành viên có trách nhiệm, là đối tác tin cậy của cộng đồng quốc tế, Việt Nam đã chủ động tham gia và đóng góp hiệu quả cho hợp tác MLC ngay từ những ngày đầu thành lập.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã cùng Bộ trưởng các nước thành viên thảo luận về những vấn đề lớn của khu vực và đề xuất các giải pháp cần triển khai. Theo đó, Bộ trưởng đã đưa ra bốn nội dung ưu tiên cho hợp tác MLC trong thời gian tới gồm: chia sẻ kinh nghiệm phòng, chống dịch COVID-19, chuyển giao công nghệ về sản xuất vaccine một cách thiết thực, hiệu quả; bảo đảm lưu thông thương mại thuận lợi nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế trong và sau đại dịch; đẩy mạnh hợp tác sử dụng, quản lý bền vững nguồn nước sông Mekong, ứng phó biến đổi khí hậu; tăng cường phối hợp giữa MLC với ASEAN và các cơ chế hợp tác khu vực và tiểu vùng khác; khuyến khích sự tham gia của các địa phương.

Hội nghị đã đánh giá cao những đề xuất của Bộ trưởng và nhất trí 6 nước cùng phối hợp triển khai trong thời gian sớm nhất.

Trong thời gian tham dự các Hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã có cuộc hội đàm với Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và có các cuộc gặp song phương với Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith và với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Vương quốc Campuchia Prak Sokhonn để trao đổi về quan hệ song phương và các vấn đề cùng quan tâm.