Nắm vững và xử lý tốt mối quan hệ giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội
Nắm
vững và xử lý tốt các mối quan hệ lớn trong đường lối đổi mới của Đảng là yêu cầu
cấp thiết, quan trọng. Trong đó, “thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo
đảm kỷ cương xã hội”1 là mối quan hệ mới được Đại hội XIII của Đảng bổ sung
trong định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030.
1.
Dân chủ và kỷ cương có quan hệ biện chứng, không đối lập nhau
Mối
quan hệ “giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội”
được Đại hội XIII của Đảng bổ sung xuất phát từ nhận thức rõ hơn về vấn đề có
tính quy luật trong quản lý xã hội, đó là: “dân chủ” đi liền với “kỷ cương”, “tự
do” không tách rời “trách nhiệm”. Đây là kinh nghiệm được rút ra từ kết quả
nghiên cứu, tổng kết quản lý xã hội ở nước ta thời gian qua. Trong bản chất của
chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta, dân chủ và kỷ cương là hai mặt thống nhất
trong chỉnh thể cơ chế vận hành đúng đắn, lành mạnh của xã hội, nghĩa là: trong
yếu tố dân chủ thực sự đã bao hàm cả yếu tố kỷ cương và kỷ cương để bảo đảm cho
tính dân chủ được vững chắc; trong yếu tố kỷ cương đã bao hàm cả tính chất dân
chủ của nó. Vì vậy, trong nhận thức, phải tuân thủ tính biện chứng của mối quan
hệ này, muốn thực hành dân chủ thực sự hiệu quả, phải tăng cường pháp chế, bảo
đảm kỷ cương xã hội; mặt khác, muốn tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội
thật tốt, phải thực hành dân chủ thật sự, dân chủ đích thực, đó là dân chủ rộng
rãi và đúng hướng. Chống biểu hiện độc đoán, gia trưởng, hoặc dân chủ “vô chính
phủ”, dân chủ quá trớn.
Trên
cơ sở tư duy biện chứng của mối quan hệ này và từ đặc trưng ưu việt trong bản
chất của hệ thống chính trị ở nước ta, cho nên chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước được Nhân dân thực hiện bằng hành động cụ thể:
ý Đảng, lòng dân gặp nhau, đó là biểu hiện của tư duy dân chủ và kỷ cương phép
nước. Minh chứng là, khi đối phó với đại dịch Covid-19, có lẽ Việt Nam là nước
duy nhất mà tư duy của Đảng, Nhà nước đã thấm vào mỗi người dân, với tinh thần:
“chống dịch như chống giặc”. Khi thực hiện kỷ cương xã hội, nhân dân đã phát
huy dân chủ, sáng tạo nhiều cách thức, biện pháp để phòng, chống dịch. Điều này
cho thấy, bản chất dân chủ thực sự, gắn với kỷ cương, phép nước theo véctơ
chung mà Đảng, Nhà nước định hướng. Nhờ thành công trong phòng, chống dịch,
trong năm 2020 và những tháng đầu năm 2021, Việt Nam là một trong số ít nền
kinh tế có tăng trưởng dương. Điều đó, khác hẳn với cách tiếp cận dân chủ về
quyền tự do cá nhân ở nhiều quốc gia; trong đó, có cả các nước phát triển, với
hệ thống y tế hiện đại, nhưng khi quy định của chính quyền nhà nước không có
nhiều hiệu lực, sự tự do cá nhân, tự do vô chính phủ lên ngôi, nên không kiểm
soát được dịch bệnh, bị “vỡ trận”, dẫn đến khủng hoảng kinh tế - xã hội nghiêm
trọng.
2.
Nâng cao chất lượng thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương
xã hội
Đảng
ta chỉ rõ: “Quyền làm chủ của nhân dân có lúc, có nơi còn bị vi phạm; vẫn còn
biểu hiện dân chủ hình thức, tách rời dân chủ với kỷ cương, pháp luật”; “kỷ
cương phép nước có nơi, có lúc còn bị xem nhẹ”. Vì vậy, để nắm vững và xử lý tốt
mối quan hệ này phải vừa mở rộng, thực hành dân chủ, vừa tăng cường kỷ luật, kỷ
cương.
Trong
thực hành dân chủ, quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh: dân là chủ và dân
làm chủ; dân là chủ là đề cập vị thế của dân; dân làm chủ là đề cập trách nhiệm
của dân. “Tiếp tục cụ thể hóa, hoàn thiện thể chế thực hành dân chủ theo tinh
thần Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm
1991 (bổ sung, phát triển năm 2011) và Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tất cả quyền
lực nhà nước thuộc về nhân dân. Thực hiện tốt, có hiệu quả các hình thức dân chủ
đại diện, dân chủ trực tiếp, đặc biệt là dân chủ ở cơ sở”.
Dân
chủ ở cơ sở là những biểu hiện bảo đảm cho người dân làm chủ trực tiếp ở địa
bàn nơi họ sống và làm việc, được biểu đạt ở thể chế, được thực thi hay phản
ánh trên thực tế. Theo đó, cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Chỉ thị số
30-CT/TW, ngày 18/02/1998, Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng và thực hiện
Quy chế Dân chủ cơ sở; Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11, ngày 20/4/2007 của Ủy
ban Thường vụ Quốc hội (khóa XI) về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn.
Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, thu hút nhân dân tham gia quản lý Nhà nước
để khắc phục tình trạng suy thoái, quan liêu, mất dân chủ và nạn tham nhũng,
lãng phí; phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở. Bảo đảm các công việc
liên quan đến cuộc sống của người dân, phải công khai cho nhân dân biết; liên
quan đến huy động sức dân, phải để nhân dân bàn và quyết định, được kiểm tra,
giám sát các dự án triển khai. Chấp hành nghiêm quy định về các hành vi bị
nghiêm cấm, như: không thực hiện hoặc làm trái quy định của Pháp lệnh về thực
hiện dân chủ; trù dập người khiếu nại, tố cáo; lợi dụng dân chủ để xâm phạm an
ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và
lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, v.v.
Thực
hiện tốt phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát,
dân thụ hưởng”5. Dân thụ hưởng là nội dung mới được Đại hội XIII của Đảng bổ
sung, đây là nội dung rất quan trọng bảo đảm cho cơ chế thực hành dân chủ có hiệu
quả. Bởi vì, dân chính là chủ thể phản ánh bản chất của dân chủ. Giám sát, thụ
hưởng là yếu tố cuối trong chuỗi nội dung để phát huy vai trò làm chủ, thể hiện
dân chủ của xã hội, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển dân chủ trong xã hội;
phản ánh mức độ và tính chất dân chủ hiệu quả nhất, bảo đảm cho dân chủ thực chất
để tiếp tục xây dựng, củng cố và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Về
tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Kỷ cương (kỷ luật) là biểu hiện của
tự do đúng theo nghĩa vận hành trong một xã hội lành mạnh. Dân chủ không chung
với độc tài và không có nghĩa là có tự do tuyệt đối. Tự do đúng nghĩa chính là
sự nhận thức và hành động theo cái tất yếu, nghĩa là suy nghĩ và hành động theo
đúng quy luật của tự nhiên và xã hội. Nếu làm trái, không chỉ ảnh hưởng xấu đến
tự do của toàn xã hội và những người xung quanh, mà còn làm mất tự do của chính
mình. Kỷ cương phải gắn liền với pháp chế, mà pháp chế ở nước ta là pháp chế
trong sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì
dân; pháp luật là tối thượng trong xã hội. Hiện nay, Đảng Cộng sản Việt Nam là
Đảng cầm quyền, cho nên pháp chế trong xã hội ở nước ta là sự thể chế hóa Cương
lĩnh, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng. Sự cầm quyền của Đảng là sự ủy
quyền của nhân dân, tức là nhân dân tin tưởng trao cho Đảng quyền lãnh đạo hệ
thống chính trị và toàn xã hội. Đảng ra đời, tồn tại và hoạt động không phải vì
mục đích tự thân mà vì phục vụ cách mạng, Tổ quốc và Nhân dân; theo lôgíc đó,
pháp chế phải bảo đảm cho quyền lợi của nhân dân. Vì vậy, cần xây dựng hệ thống
pháp luật đầy đủ, kịp thời, bảo đảm tính ổn định, đồng bộ, thống nhất, khả thi;
lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp làm trọng
tâm để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Tiếp tục
xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh,
liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng
pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật; phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả với
hoạt động của tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật; giải quyết kịp thời, đúng
pháp luật các loại tranh chấp, khiếu kiện theo luật định. Tăng cường khả năng
tiếp cận pháp luật của người dân và doanh nghiệp.
3.
Thực hành dân chủ phải luôn đi đôi với tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã
hội
Thực
tế chỉ ra: nhiều hạn chế, vấn đề phức tạp, nhất là một số hành vi tham nhũng,
lãng phí, quan liêu nảy sinh trong công tác tổ chức, quản lý, điều hành bộ máy
nhà nước và không ít mâu thuẫn, xung đột gây nên những lộn xộn trong đời sống
xã hội đều có chung một nguyên nhân là không thực hành đồng bộ giữa dân chủ với
pháp chế, kỷ cương. Vì vậy, yêu cầu đặt ra và giải quyết mối quan hệ “giữa thực
hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội” chính là nhằm thực
hành đầy đủ chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, tăng cường kỷ luật, kỷ
cương xã hội, thực hiện nghiêm, đầy đủ các quy định của pháp luật. Đó là điều
kiện bảo đảm căn bản cho một xã hội hài hòa, cuộc sống hạnh phúc của nhân dân
và sự phát triển bền vững của đất nước.
Đại
hội XIII của Đảng biểu đạt tư duy và hành động của toàn Đảng, cả hệ thống chính
trị, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang là vừa nêu
gương thực hành dân chủ, vừa phải tuân thủ pháp luật, đề cao đạo đức xã hội.
Dân chủ và pháp chế, kỷ cương xã hội đi đôi với nhau chính là đề cao vai trò chủ
thể, vị trí trung tâm của nhân dân trong chiến lược phát triển đất nước, xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc; phát huy trí tuệ, quyền và trách nhiệm của người dân trong
tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Bởi vậy, đòi hỏi dân chủ trước hết
phải từ trong Đảng, nếu không sẽ không thể có dân chủ ngoài xã hội. Cán bộ, đảng
viên, thành viên trong bộ máy của hệ thống chính trị phải là đầy tớ, công bộc của
dân. Nhà nước với chức năng cai trị của một giai cấp, phải chuyển dần sang hình
thức phục vụ nhân dân, dịch vụ công. Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước
cao nhất, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa Chính
phủ với các bộ, ngành và chính quyền địa phương; khắc phục tình trạng chồng
chéo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; bảo đảm quản lý nhà nước thống nhất; phát
huy vai trò chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của từng cấp, ngành, gắn
với cơ chế kiểm soát quyền lực.
Xử
lý kịp thời, nghiêm minh, đúng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước những tổ
chức, cá nhân lợi dụng dân chủ, gây rối làm mất ổn định chính trị - xã hội hoặc
vi phạm dân chủ, phương hại đến quyền làm chủ của nhân dân. Kiên quyết đấu
tranh phòng, chống tiêu cực, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội
bộ; âm mưu, thủ đoạn và hành động kích động, xuyên tạc bản chất dân chủ, kỷ
cương xã hội, đòi xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta mà Đảng ta, Bác Hồ
và Nhân dân đã lựa chọn.
Nắm
vững và xử lý tốt mối quan hệ giữa “thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo
đảm kỷ cương xã hội” hiện nay đòi hỏi sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân và toàn
quân ta, trong đó vai trò của Quân đội là rất quan trọng, nhằm phát huy sức mạnh
khối đại đoàn kết toàn dân tộc, để sớm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất
nước phồn vinh, hạnh phúc với những mục tiêu mà Đại hội XIII của Đảng đã xác định.
(Nguồn: Tạp chí QPTD)

- Cần chấm dứt những luận điệu 'đổi trắng thay đen'
- 美国国务院年度人权报告的荒谬之处
- Điều phi lý trong báo cáo nhân quyền hằng năm của Bộ Ngoại giao Mỹ
- 驳斥对社会主义定向市场经济的错误、敌对观点
- Đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch về nền kinh tế thị trường XHCN trong tình hình mới
- 越南继续主动、积极为促进世界人权事业贡献力量
- Việt Nam tiếp tục chủ động đóng góp thúc đẩy nhân quyền trên thế giới
- 中央会议就国家重大问题作出结论
- Hội nghị Trung ương kết luận những vấn đề quan trọng của đất nước
- 越南社会主义法权国家的本质是不可歪曲的
- Không thể xuyên tạc bản chất Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay
- 越南增长前景乐观
Hot (焦点)
-
胡志明是二十世纪越南革命杰出的马克思主义思想家。他老人家的思想是马克思列宁主义在符合越南的条件和历史背景基础上的运用、发展与创新,体现着时代精神及现代与当代世界的运动与发展趋势。 1 、胡志明思想、道德、风格体系的道德榜样。他老人家的思想合成了越南革命及革命之路的战略策...
-
为维护国家海岛主权,越南历代封建王朝都着重投资建设强大的水军力量。越南丁、李、陈、黎、阮等王朝的水军力量不断得到加强和完善。这支水军为捍卫祖国事业作出了巨大贡献,在各个阶段留下了历史烙印。 至今还收藏的古籍显示,越南历代封建王朝早已对黄沙群岛和长沙群岛确立主权、实施...
-
1954 年《日内瓦协议》签署之后,越南暂时被分成南北两方不同政治制度的政体。据此,越南北纬 17 度以南的领土(包括黄沙、长沙两群岛)由越南共和国政府管辖。根据《协议》规定,法国殖民者被迫撤离越南之后,西贡政权立即派遣海军力量接管黄沙、长沙两群岛并对其行使主权。与此同时,...
-
(VOVWORLD) - 越南伟大领袖胡志明主席的思想、道德、作风、革命生涯是越南全党、全民学习和实践胡志明道德榜样的生动和具有说服力的楷模。至今,越南开展学习和实践胡志明道德榜样运动已有 8 年并取得多项重要结果。 胡志明主席在其革命生涯中牺牲个人利益,为祖国和人...
-
越南的黄沙群岛位于东海(中国称南海)北边,处于北纬 15°45′ 至 17°15′ 、东经 110° 至 113° ,距越南广义省李山岛约 120 海里。黄沙群岛由 37 多个岛、洲、礁和沙滩组成,分为西面和东面两个群岛。东面为安永群岛(中国称宣德群岛),由 12 个岛、洲...
-
数十年来,中国人拿出大量书籍、资料和史料,企图证明从两千年前的汉朝起,中国人就发现了西沙和南沙(即越南的黄沙群岛和长沙群岛),从而说古代中国发现西沙南沙群岛就足够证明中国对西沙和南沙的不可争议的领土主权。据说,中国人最迟于唐宋发现南沙群岛至今,就一直在岛上及其海域从事生产活...
-
越南对黄沙、长沙两座群岛的主权不仅在越南古籍和古文献中有记载,而且还出现在西方航海家和传教士等的书籍、报纸、地图、日记、航路指南等外国资料中。这些资料描述黄沙、长沙“是越南中部海上的一块沙渚…”,这和越南同一历史时期资料和古地图描述的类似。法国 1936 年在印度支那建立的...
-
BDN - 位于东海边国土陆地呈 “S” 字形的越南,无形中拥有沿着国土走向三千公里海岸及依照 1982 年《联合国海洋法公约》从岸边向外延伸的辽阔海域。这意味着从越南 1982 年 11 月确定和公布的垂直基线算起往外延伸 200 海里宽的海域属越南的主权,被称作专属经济...
-
从十六、十七世纪至今,西方国家的轮船日益频繁来往于东海。他们来到这里,不只为了扩大贸易还为了传教和传播西方文化。在来往东海期间,西方航海家和传教士们以当时最现代的技术很详细地描述和绘画黄沙群岛和长沙群岛,以避免这两个群岛的礁石给来往的船舶造成危害。为此,他们很仔细地研究东海...
-
香港媒体最近透露中国在东海划分“新边界线”的海洋研究项目,为“资源研究”创造了条件,北京对这片海域的主权主张“增添了筹码”。这条新边界线是一条与囊括了蕴藏着丰富矿产和能源资源的东海海域九段线相吻合的实线,九段线内的海域就是北京声索主权的那片海域。 从国际法的角度来看实线...
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét