Thứ Hai, 24 tháng 11, 2014

Học giả Mỹ đưa ra 6 cách ngăn chặn Trung Quốc bành trướng ở Biển Đông

Ngày 24/11, tờ National Interest đăng bài phân tích của học giả Robert Haddick, một nhà nghiên cứu độc lập ở Mỹ bình luận rằng các hành động gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông và Biển Hoa Đông kể từ năm 2008 đến nay đã tạo ra những thách thức đáng lo ngại với các nước láng giềng. Các quốc gia láng giềng gặp khó khăn vì thiếu khả năng đối phó với chiến lược và sự hiện diện ngày càng hung hăng của Trung Quốc. Nếu không có hành động phản đối thì cuối cùng sẽ tạo ra "sự kiện trên thực địa" hỗ trợ yêu sách chủ quyền phi lý, phi pháp của Trung Quốc. Trước tình hình đó, theo học giả Robert Haddick, có 6 cách để các quốc gia láng giềng chống lại thủ đoạn cắt lát xúc xích của Trung Quốc đó là:

Thứ nhất, các quốc gia láng giềng cần mở rộng sự hiện diện của các tàu cá "phi Trung Quốc" ở Biển Đông và Biển Hoa Đông. Theo đó, các nước cần thực hiện chính sách khuyến khích và hỗ trợ hoạt động đánh bắt cá của ngư dân nước mình nhằm đối phó hiệu quả với lực lượng chức năng "bán quân sự" của Trung Quốc ở các vùng biển này. Coi đây như là một ưu tiên hàng đầu cho an ninh quốc gia. Và quan trọng hơn là các nước láng giềng nhỏ hơn Trung Quốc cần có sự phối hợp để đối phó hiệu quả với sự hiện diện của tàu Trung Quốc. Điều này có lợi trong việc duy trì an toàn, an ninh và tự do hàng hải ở Biên Hoa Đông và Biển Đông. Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc có thể nhìn thấy lợi ích chiến lược của họ để cung cấp hỗ trợ tài chính cho sáng kiến này.

Thứ hai, các quốc gia láng giềng cần phải có chính sách hỗ trợ và tăng cường sự hiện diện của lực lượng chức năng thực thi luật pháp trên vùng biển yêu sách của mình thông qua việc ưu tiên đầu tư ngân sách cho lực lượng tàu tuần tra phi quân sự so với việc mua sắm các tàu chiến hải quân. Cộng đồng quốc tế nhiều khả năng xem xét, đồng cảm và hỗ trợ lực lượng tàu thực thi luật pháp dân sự của các nước láng giềng Trung Quốc. Hoạt động của truyền thông và công chúng rất ủng hộ các bên liên quan khi xảy ra các cuộc chạm trán lực lượng "tàu vỏ trắng" với Trung Quốc mà không phải tàu chiến. Vì vậy, đầu tư cho lực lượng "tàu vỏ trắng" nên được ưu tiên và nó sẽ nhận được những khoản hỗ trợ thuận lợi hơn.

Thứ ba, các cơ quan hàng hải của Mỹ, kể cả dân sự và quân sự cùng các đối tác của mình nên tăng cường chia sẻ thông tin, trao đổi cán bộ và triển khai các hoạt động đào tạo đa phương. Việc trao đổi các thông tin, kinh nghiệm hoạt động, chuyên môn kỹ thuật có chi phí tương đối thấp nhưng sẽ giúp tất cả các bên tăng cường năng lực hàng hải của mình.

Thứ tư, Mỹ và các nước đối tác nên thiết lập một hệ thống chia sẻ thông tin tình báo hàng hải cơ bản một cách chính thức. Điều này cho phép các quốc gia bạn bè của Mỹ thiết lập một mạng lưới hàng hải chung, tạo điều kiện phản ứng đa phương trước bất kỳ sự cố nào và cho phép phân bổ hiệu quả các nguồn lực trong quá trình phản ứng. Các quan chức tình báo hàng hải từ các nước thành viên mạng lưới này nên gặp nhau để thiết lập hệ thống chia sẻ, quy trình đào tạo và biên chế để duy trì nó.

Thứ năm, các nhà hoạch định chính sách và lập kế hoạch của Mỹ và các nước khác trong mạng lưới hàng hải khu vực cần chuẩn bị cho thủ tục và nhân sự ứng phó với một cuộc khủng hoảng đa phương. Mục đích của sáng kiến này là dành cho các thành viên của mạng lưới đối tác khả năng chuẩn bị trước cho các sự cố hàng hải và các cuộc khủng hoảng. Chuẩn bị trước các phương án đối phó với các cuộc khủng hoảng tiềm tàng, dù là thiên tai hay các sự cố địa chính trị sẽ cho phép quản lý khủng hoảng một cách trơn tru và hiệu quả hơn. Nó cũng ngăn cản các đối thủ tiềm tàng lợi dụng các cuộc khủng hoảng này để tạo ra đòn bẩy cho mình.

Thứ sáu, cần mời các nước khác trong khu vực có chung mối quan tâm tham gia vào các sáng kiến nêu trên. Điều này có tác dụng làm gia tăng tính hợp pháp về pháp lý cũng như đạo đức của những nỗ lực bảo vệ an toàn, an ninh hàng hải, chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.

Học giả Mỹ cho rằng chỉ cần một khoản đầu tư không quá lớn về thời gian và nguồn lực, Mỹ có thể giúp đỡ bạn bè của mình phát triển năng lực hàng hải với mục tiêu cuối cùng là ngăn chặn xung đột, bành trướng và giữ gìn ổn định ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.