Thứ Bảy, 29 tháng 4, 2017

Chính sách Biển Đông của Lào: Nguyên nhân và tác động (phần 2)

2. Nguyên nhân chính sách Biển Đông của Lào

Chính sách ngoại giao là biện pháp chiến lược thực hiện các mục tiêu tương ứng mà chính phủ của một nước áp dụng trong quá trình trao đổi với các thực thể khác. Trong tranh chấp Biển Đông, đối sách cơ bản mà Lào áp dụng về căn bản là để bảo vệ lợi ích quốc gia của nước này. Cụ thể, đặc trưng chính sách ngoại giao trong giai đoạn hiện nay của Lào, quan hệ Lào-Trung, quan hệ Lào-Việt và nỗi lo nước nhỏ của Lào… có ảnh hưởng quan trọng đối với chính sách Biển Đông của Lào.

Một là Lào thực hiện chính sách ngoại giao toàn diện thiết thực, linh hoạt. Sau khi thành lập chính phủ năm 1975, Đảng nhân dân cách mạng Lào thực hiện chính sách ngoại giao “nghiêng về” Việt Nam và Liên Xô, không gian hoạt động quốc tế rất hạn hẹp. Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Lào đã phá vỡ đường lối ngoại giao truyền thống, thực hiện chính sách ngoại giao tích cực và linh hoạt hơn, nỗ lực phát triển quan hệ hữu nghị với các nước. Tháng 3/2011, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 9 của Đảng nhân dân cách mạng Lào đưa ra chính sách ngoại giao “5 đa” – đa dạng hóa, đa phương diện, đa phương hóa, đa tầng nấc và đa hình thức. Tháng 1/2016, Đảng nhân dân cách mạng Lào kiên trì đường lối ngoại giao hòa bình, độc lập, hữu nghị và hợp tác, triển khai hợp tác đối ngoại toàn diện, lĩnh vực rộng mở, đa tầng nấc. Nội dung quan trọng mới trong ngoại giao của Lào nằm ở chỗ tăng cường liên hệ kinh tế với thế giới, tích cực tìm kiếm sự đầu tư và viện trợ bên ngoài, dốc sức mở rộng thị trường quốc tế, coi phát triển kinh tế trong nước và nâng cao mức sống của người dân là biện pháp quan trọng để củng cố chính quyền xã hội chủ nghĩa và địa vị cầm quyền của Đảng nhân dân cách mạng Lào. Trong bối cảnh chính sách ngoại giao mới này, Lào giữ thái độ tương đối thờ ơ đối với tranh chấp quốc tế có mối liên hệ không lớn với nước mình, cố gắng không làm mất lòng bất kỳ bên nào, để tránh ảnh hưởng đến sự triển khai của ngoại giao toàn diện. Trong vấn đề Biển Đông, với tư cách là nước thành viên của ASEAN, Lào không hy vọng khu vực xuất hiện các vụ việc không ổn định thậm chí là xảy ra chiến tranh, lo ngại sự can dự của các nước lớn bên ngoài khu vực sẽ làm phức tạp hóa vấn đề, cũng không muốn mình bị liên lụy một cách vô cớ. Ngoài ra, sau khi Lào gia nhập ASEAN, luôn coi ASEAN là diễn đàn quan trọng để mình thể hiện năng lực ngoại giao, phát huy vai trò khu vực và nâng cao ảnh hưởng quốc tế, bảo vệ sự đoàn kết của nội bộ ASEAN là xem xét lớn nhất trong chính sách Biển Đông của Lào.

Hai là quan hệ mật thiết Lào-Trung. Chính phủ Lào phản đối đa phương hóa và quốc tế hóa tranh chấp Biển Đông và nhiều lần ngăn cản mưu đồ của các nước như Philippines... đưa vấn đề Biển Đông vào tuyên bố chung của ASEAN, có tiếng nói chung nhiều hơn với chủ trương của Trung Quốc. Sau khi ASEAN đưa ra tuyên bố chung tháng 7/2016, khi gặp gỡ Bộ trưởng Ngoại giao Lào, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ca ngợi chính phủ nước này kiên trì lập trường Biển Đông công bằng, khách quan. Trên thực tế, chính sách Biển Đông tương đối thiên về Trung Quốc của Lào không thể tách rời quan hệ hữu nghị giữa Lào và Trung Quốc. Về chính trị, hai nước đều là quốc gia xã hội chủ nghĩa, chế độ xã hội tương đồng, nhiệm vụ phát triển giống nhau, viếng thăm cấp cao lẫn nhau không ngừng, trao đổi các cấp liên tục diễn ra, Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng nhân dân cách mạng Lào duy trì sự hợp tác cao độ giữa hai chính đảng. Năm 2009, Lào và Trung Quốc tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, hai nước còn chủ trương thực hiện phương châm “4 tốt” - láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt. Quan hệ “4 tốt” cũng trở thành biểu tượng lớn nhất cho sự hữu nghị về chính trị giữa Trung Quốc và Lào, trở thành bảo đảm quan trọng để hai đảng và hai nước phát triển quan hệ ở tầng nấc cao hơn. Về kinh tế, Lào có ưu thế tài nguyên khác với Trung Quốc, tài nguyên tự nhiên của Lào rất phong phú, còn Trung Quốc có công nghệ tương đối tiên tiến, thị trường to lớn và ưu thế nguồn vốn dồi dào, tính bổ sung về kinh tế giữa hai nước tương đối mạnh mẽ. Hiện nay, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai và nước đầu tư lớn nhất của Lào, lĩnh vực đầu tư liên quan đến thủy điện, khai thác khoáng sản, thương mại dịch vụ, vật liệu xây dựng, trồng trọt, sản xuất dược phẩm... Có nhà quan sát nước ngoài cho rằng hiện nay, Trung Quốc là nước đầu tư lớn nhất của Lào, vì vậy đã thúc đẩy tích cực lợi ích của Trung Quốc ở ASEAN. Cùng với việc phát triển Tiểu vùng sông Mekong được thúc đẩy đi vào chiều sâu và Trung Quốc triển khai xây dựng “Một vành đai, một con đường”, đặc biệt là việc xây dựng Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB), quan hệ kinh tế thương mại Trung-Lào sẽ ngày càng mật thiết, sự phụ thuộc về kinh tế của Lào đối với Trung Quốc sẽ tăng lên.

Ba là quan hệ đặc biệt Lào-Việt Nam. Do các nguyên nhân như địa lý, lịch sử và hiện thực, Lào giữ quan hệ đặc biệt với Việt Nam. Lào và Việt Nam có biên giới chung dài 1.650 km, Việt Nam là đường ra biển tiện lợi nhất của Lào, có ảnh hưởng quan trọng đối với mối liên hệ kinh tế đối ngoại của Lào. Do nguồn gốc sâu xa của Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng nhân dân cách mạng Lào, quan hệ đặc biệt giữa hai đảng được cụ thể hóa ở quan hệ đặc biệt giữa hai nước. Năm 1977, Lào và Việt Nam ký “Hiệp ước hợp tác hữu nghĩa Lào-Việt”, đặt cơ sở pháp lý cho quan hệ đặc biệt giữa hai nước. Đúng như học giả người Anh Grant Evans từng nói “Trong thời kỳ cách mạng thập niên 70 của thế kỷ 20, Việt Nam và Lào có quan hệ giống như thầy với trò”. Lào rất coi trọng tình hữu nghị với Việt Nam, cố Chủ tịch Lào Kaysone Phomvihane miêu tả một cách hình tượng quan hệ Lào-Việt là quan hệ “gắn bó như răng với môi”. Năm 2012, nhân dịp hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và 35 năm ký kết “Hiệp ước hữu nghị hợp tác”, hai nước đều tuyên bố phải gìn giữ quan hệ đặc thù hai nước mãi mãi xanh tươi, ổn định lâu dài. Hiện nay Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Lào, là nước đầu tư quan trọng, cũng là đối tượng ngoại giao ưu tiên của Lào. Chính địa vị quan trọng đặc biệt của Việt Nam trong ngoại giao Lào, Lào có thái độ tương đối thận trọng đối với tranh chấp Biển Đông có Việt Nam bị cuốn vào trong đó, lo ngại sẽ làm cho Việt Nam không hài lòng. Lào rất không muốn nhìn thấy vì vấn đề Biển Đông mà làm cho Việt Nam và Trung Quốc xảy ra xung đột, từ đó khiến cho Lào ở cảnh ngộ bất lợi tương đối khó xử. Vì vậy, chính sách “không lựa chọn đứng về bên nào” mà Lào áp dụng là hành động bắt buộc để đối phó với tranh chấp Biển Đông, cũng là hành động được quyết định bởi vị thế ngoại giao đặc biệt của nước này.

Thứ tư là Lào xem xét vấn đề an ninh của nước mình với tư cách là nước nhỏ trong khu vực. Trong trạng thái vô chính phủ, mong muốn sinh tồn và nhu cầu an ninh của nước nhỏ mạnh mẽ hơn nước lớn. Nhưng khả năng bảo vệ an ninh và độc lập của nước nhỏ tương đối hạn chế, khiến cho sự lo ngại về sinh tồn của nước nhỏ tương đối mạnh mẽ. Do tính hạn chế của nguồn lực bên trong, phương thức tự giúp mình của nước nhỏ để thực hiện mục tiêu an ninh xem ra tương đối khó khăn, vì vậy việc phải tìm kiếm một cách tích cực nguồn lực bên ngoài để đạt được động cơ sinh tồn đã trở thành sự lựa chọn chiến lược lớn nhất của nước nhỏ. Đúng như Robert L. Rothstein từng nói “Nước nhỏ không thể thông qua năng lực của bản thân để giành lấy an ninh, để thực hiện an ninh bản thân, về cơ bản phải dựa vào sự giúp đỡ về cơ chế, tiến trình và phát triển từ bên ngoài”. Lào được coi là nước nhỏ cũng có mối quan tâm an ninh tương tự và biện pháp an ninh tương ứng. Thông qua việc tích cực hội nhập ASEAN, lấy sức mạnh tập thể và yêu cầu các bên tuân thủ cơ chế, quy phạm liên quan để bảo vệ lợi ích an ninh của mình, đề phòng sự tấn công của các nước xung quanh hoặc nước lớn khác. Trong tranh chấp Biển Đông, Lào yêu cầu các bên giải quyết hòa bình các tranh chấp: một mặt lo ngại xung đột và chiến tranh đe dọa ổn định và phát triển khu vực sẽ ảnh hưởng đến lợi ích căn bản của nước này; mặt khác lo sợ hiệu ứng liên quan mang tính tiêu cực của con đường lấy phương thức chiến tranh để giải quyết đối với an ninh sau này của Lào. Đồng thời, Lào hy vọng các bên tuân thủ nghiêm ngặt luật pháp quốc tế và DOC, cũng lo ngại các cơ chế và quy phạm tương ứng bị phá hoại, từ đó làm xấu đi tiến trình quy phạm của khu vực, xuất hiện hiện tượng đi ngược lại trào lưu chung của xã hội, làm cho hiện tượng sùng bái sử dụng vũ lực một cách tùy tiện và coi thường cơ chế quốc tế trở nên phổ biến. Cuối cùng đe dọa đến an ninh căn bản của các nước nhỏ trong khu vực trong đó có Lào.

Tags: biendao - tiếng Việt

Tìm kiếm ( 搜索 )

Ngôn ngữ ( 语言 )

Bài đăng phổ biến ( 更多帖子 )

Ca khúc Việt ( 越南歌曲 )

Lưu trữ Blog ( 博客归档 )

Nhãn ( 标签 )

Tổng số lượt xem ( 点击总数 )

Chính sách Biển Đông của Lào: Nguyên nhân và tác động (phần 2)

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Hot （焦点）