Thứ Năm, 27 tháng 4, 2017

Vai trò của Singapore trong tranh chấp Biển Đông (phần 2)

II/ Singapore lo sợ cục diện cân bằng nước lớn bị phá vỡ

Trải qua nhiều năm, chiến lược an ninh của Singapore đã xác định lấy ASEAN làm nền tảng, thông qua “lấy nội đối ngoại”, lợi dụng ASEAN để tranh thủ càng nhiều lợi ích khu vực, lại thông qua thúc đẩy “cân bằng nước lớn” đế “lấy ngoại đối nội”, lợi dụng sự tranh giành giữa các nước lớn để có được hòa bình và ổn định khu vực. Cân bằng nước lớn trở thành một khâu không thể thiếu trong chiến lược an ninh của Singapore, nước này rất lo sợ Trung Quốc mở rộng thế lực ở Biển Đông sẽ phá vỡ cục diện cân bằng.

Chiến lược “ngoại giao cân bằng nước lớn” của Singapore là không gạt bỏ sự hiện diện và ảnh hưởng của nước lớn tại Đông Nam Á, chủ động cùng với những nước này phát triển quan hệ về các mặt chính trị, kinh tế và an ninh, đồng thời lợi dụng ưu thế các nước lớn và mâu thuẫn giữa các nước này để thực hiện cân bằng thế lực nước lớn tại Đông Nam Á, ngăn chặn bất cứ thế lực của nước lớn nào quá mạnh để bảo vệ ổn định và an ninh khu vực. Lý Quang Diệu bày tỏ: “Nếu khu vực Đông Nam Á hình thành cục diện đa cực, năng lực ngăn chặn sức ép từ các nước lớn của chúng ta sẽ càng mạnh hơn. Trong tình hình tồn tại cùng lúc nhiều nước lớn, vai trò của mỗi nước lớn sẽ bị giảm đi, hơn nữa bằng cách khéo léo lợi dụng vai trò của các nước lớn, các nước nhỏ có thể tự do vận hành một cách tối đa”. Từ góc độ hiện thực của quan hệ quốc tế, Singapore thừa nhận ảnh hưởng của thế lực nước lớn tại Đông Nam Á, mà giữa các nước lớn tồn tại sự cạnh tranh, cho rằng sự tồn tại của thế lực nước lớn chưa chắc có hại. Sức ảnh hưởng của nước lớn đối với cộng đồng quốc tế rất lớn, trong sự phát triển quan hệ quốc tế, nước lớn đóng vai trò không thể thiếu. Kennedy từng nói: “Chỉ cần nước lớn là chủ thể hành vi chính, kết cấu của chính trị quốc tế sẽ được xác định theo nó”. Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Lý Quang Diệu từng dự đoán: “Suy cho cùng, vận mệnh thế giới sẽ được quyết định bởi cường quyền và việc cường quyền có vận dụng sức mạnh của mình hay không. Thế lực của Mỹ, Liên Xô và Trung Quốc sau này, cũng như sự kiểm soát của những nước này đối với bản thân và các nước đồng minh sẽ quyết định tình hình hòa bình và cạnh tranh thế lực. Chúng ta cần phải nhận thức rằng vận mệnh của Đông Nam Á sẽ không phải do người Đông Nam Á tự quyết định”. Singapore xuất phát từ tình thế của mình, tranh thủ sự can dự tích cực của nhiều nước lớn vào Singapore và Đông Nam Á để có được viện trợ kinh tế và sự hỗ trợ đa phương về chính trị, nhưng không kết đồng minh, tránh gánh vác nghĩa vụ quân sự và bị cuốn vào xung đột nước lớn. Đồng thời cố gắng tìm kiếm sự cân bằng thế lực giữa các nước lớn, ngăn chặn một thế lực nước lớn nào đó trong khu vực quá lớn mạnh, bởi nếu mất cân bằng, sẽ có thể dẫn đến sự mất ổn định. Tommy Kok, cựu Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Singapore tại Liên Hợp Quốc nói: “Không loại trừ sự can thiệp của nước lớn vào các công việc của khu vực, mà cần phải cân bằng sức ảnh hưởng của những nước này, đồng thời khiến cho những nước này đóng góp vào việc bảo vệ ổn định và phồn vinh của Đông Nam Á”.

Để bảo đảm lợi ích và an ninh của Singapore cũng như khu vực Đông Nam Á, Singapore khuyến khích các nước ngoài khu vực tham gia Diễn đàn khu vực ASEAN, cho phép nước khác mở căn cứ quân sự lâu dài tại Singapore. Giai đoạn mới độc lập, Singapore để lực lượng của Mỹ vào bù đắp khoảng trống quyền lợi tạo thành do Anh rút quân. Trong khái niệm ngoại giao của Lý Quang Diệu, phát triển quan hệ ngoại giao với Mỹ, Nhật Bản là mấu chốt trong việc thực hiện ngoại giao cân bằng nước lớn của Singapore. Nhưng ông không mong muốn thế lực Mỹ bá quyền độc tài ở Đông Nam Á. Một Lý Quang Diệu giỏi về quyền mưu ý thức rõ được rằng cùng với việc thế lực Mỹ không ngừng mở rộng, khu vực Đông Nam Á cuối cùng sẽ rơi vào cảnh phụ thuộc Mỹ. Để bảo vệ ổn định khu vực Đông Nam Á, thực hiện phát triển tự do của Singapore tại khu vực này, khu vực Đông Nam Á cần phải có sự tồn tại của một thế lực lớn mạnh. Thông qua sự cạnh tranh lẫn nhau giữa hai dòng thế lực để hình thành sự cân bằng lực lượng, nước nhỏ có thể giành được không gian quốc tế của mình trong sự cân bằng giữa các nước lớn, từ đó tránh việc nghe theo một nước mạnh nào đó cuối cùng dẫn đến có hại cho cục diện vốn bất lợi của an ninh và chủ quyền quốc gia. Thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Liên Xô với thực lực kinh tế và quân sự lớn mạnh trở thành lựa chọn tốt nhất để cân bằng lực lượng Mỹ-Nhật, cũng là một mắt xích quan trọng trong việc thực hiện ngoại giao cân bằng nước lớn của Singapore. Nếu không có sự can dự của thế lực Liên Xô, cả khu vực Đông Nam Á sẽ rơi vào trạng thái mất cân bằng, ngoại giao cân bằng nước lớn của Singapore sẽ mất đi ý nghĩa thiết thực. Vì vậy Singapore chủ động thân với Liên Xô, Liên Xô vốn có ý đồ mở rộng đối với Đông Nam Á và Ấn Độ Dương cũng tỏ ra có hứng thú với việc thực hiện tốt quan hệ hai nước. Tháng 6/1968, Singapore và Liên Xô chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, hai bên trao đổi đại sứ. Liên Xô xây dựng tại Singapore Đại sứ quán Liên Xô to nhất châu Á, điều này cho thấy rõ quan hệ hai nước không ở mức thông thường. Đồng thời, Lý Quang Diệu cũng chú ý đến Trung Quốc, cho rằng thế giới không có sự tham gia của Trung Quốc thì không hoàn chỉnh. Tháng 5/1969, khi Lý Quang Diệu có chuyến thăm Mỹ và hội đàm với Nixon, kiến nghị Nixon nhanh chóng điều chỉnh chính sách đối với Trung Quốc, chú ý đến sức mạnh của Trung Quốc hơn. “Trung Quốc càng lớn mạnh, càng có lợi cho việc cân bằng thế lực giữa 3 nước lớn Mỹ, Liên Xô, Trung Quốc, đó sẽ là cục diện càng an toàn đối với thế giới và Singapore”. Sau khi đế quốc Liên Xô sụp đổ, Singapore có phần e ngại sức mạnh Trung Quốc. Lý Quang Diệu từng bày tỏ: “Sức mạnh của Trung Quốc khiến cho các nước châu Á khác bao gồm cả Nhật Bản và Ấn Độ trong 20 năm tới không thể so bì, chúng ta cần Mỹ để cân bằng Trung Quốc”. Do đó trong chuyến thăm Mỹ năm 2009, Lý Quang Diệu kêu gọi Mỹ tích cực tham gia các công việc của Đông Nam Á để hình thành thế cân bằng với Trung Quốc, đồng thời nhắc nhở các nước láng giềng châu Á cần phải đề cao cảnh giác đối với sự trỗi dậy của Trung Quốc. Theo quan điểm của Lý Quang Diệu: “Nếu Mỹ hoàn toàn rút quân ra khỏi bản đồ Đông Nam Á, và Trung Quốc trở thành cường quốc chủ đạo duy nhất, như vậy tình hình chắc chắn sẽ trở nên càng nghiêm trọng, bởi vì nếu lỡ có lỗi lầm nhỏ chọc giận Trung Quốc, họ không cần phát động tấn công xâm lược cũng có thể đối phó được”.

Có sự cân bằng nước lớn mang tính định hướng. Lâu nay Singapore đều tự đặt mình vào thế trung lập. Trên thực tế, cân bằng nước lớn của Singapore mang tính chọn lọc và phân cấp, là cân bằng lấy Mỹ làm trung tâm. Bảo vệ an ninh quốc gia, phát triển kinh tế nhà nước là mục tiêu cuối cùng của Singapore. Có thể gạt bỏ được mối lo an ninh của Singapore, mang lại sự thịnh vượng về kinh tế chắc chắn là mục tiêu cao nhất trong hệ thống cân bằng nước lớn của Singapore, và Mỹ chính là một nước lớn như vậy. Mỹ là siêu cường duy nhất, nước chế định chính của trật tự thế giới và thống trị thế giới, có năng lực tấn công quân sự toàn cầu mà không nước nào có thể so bì, tổng lượng kinh tế vững chắc ở ngôi vị đầu bảng. Lý Quang Diệu hoàn toàn tin tưởng thực lực của Mỹ: “Chỉ cần thế giới tiếp tục lấy kinh tế làm chủ đạo, chỉ cần Mỹ vẫn có thể tiếp tục giữ được vị trí hàng đầu trong lĩnh vực đổi mới khoa học kỹ thuật, như vậy kể cả EU hay Nhật Bản, Trung Quốc, trong 10 năm tới không có nước nào có thể thay thế vai trò của Mỹ”. Mỹ cũng cần có “điểm tựa” tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Singapore có vị trí địa lý mang tính chiến lược toàn cầu, lại là “quân sư” của ASEAN, có thể giúp Mỹ mở rộng tầm ảnh hưởng khu vực tại Đông Nam Á. Singapore dựa vào đó để ràng buộc lợi ích của mình với lợi ích của Mỹ ở Đông Nam Á, từ đó mưu cầu tối đa hóa lợi ích. Tuy Singapore cũng từng dẫn dắt Liên Xô, Trung Quốc cân bằng sức ảnh hưởng của Mỹ, Nhật Bản, nhưng chỉ là để tránh lực lượng Mỹ quá mạnh khiến Singapore cảm thấy “nghẹt thở”. Singapore mong muốn dưới sự chủ đạo của Mỹ để duy trì sự “ổn định lâu dài” của nước mình. Ngoại giao cân bằng nước lớn của Singapore luôn xoay quanh Mỹ, Mỹ là trung tâm chuyển động và kéo dài của ngoại giao cân bằng nước lớn của Singapore. Thực lực đang không ngừng lớn mạnh của Trung Quốc tại Biển Đông về khách quan đã tạo thành thách thức cho sự cân bằng nước lớn khu vực Đông Nam Á mà Mỹ chủ đạo, động chạm đến bố cục cân bằng mà Singapore lâu nay tạo dựng.

Tags: biendao - tiếng Việt

Tìm kiếm ( 搜索 )

Ngôn ngữ ( 语言 )

Bài đăng phổ biến ( 更多帖子 )

Ca khúc Việt ( 越南歌曲 )

Lưu trữ Blog ( 博客归档 )

Nhãn ( 标签 )

Tổng số lượt xem ( 点击总数 )

Vai trò của Singapore trong tranh chấp Biển Đông (phần 2)

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Hot （焦点）