Thứ Bảy, 28 tháng 7, 2018

Nghị sĩ Mỹ: Mỹ phải thay đổi chính sách Biển Đông

Trong những tháng qua, Trung Quốc liên tục gia tăng các hoạt động quân sự và sức ép lên các nước láng giềng tại Biển Đông bằng các hoạt động tập trận, triển khai vũ khí ra Trường Sa và Hoàng Sa, bất chấp những phản ứng từ các nước và Hoa Kỳ. Nhiều chuyên gia quốc tế và thậm chí cả dân biểu Mỹ cho rằng đã đến lúc Hoa Kỳ phải cân nhắc lại chính sách của mình tại biển Đông.

Phát biểu tại hội thảo Biển Đông lần thứ 8 diễn ra ở Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) ở Washington DC hôm 26/7, dân biểu Ted Yoho, Chủ tịch Tiểu ban châu Á Thái Bình Dương, Hạ viện Mỹ cho rằng đã đến lúc Hoa Kỳ cần phải có phản ứng mạnh hơn với Trung Quốc tại khu vực biển Đông thay vì chỉ giới hạn ở việc đảm bảo tự do hàng hải, hàng không qua khu vực tranh chấp.

"Chính phủ của Tổng thống Trump nên chính thức phản đối các đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông, xem xét các lựa chọn sẵn có để thách thức những đòi hỏi chủ quyền bất hợp lý, chứ không thể bị giới hạn trong vấn đề tự do hàng hải."

Theo dân biểu Ted Yoho, các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông đang đe dọa các quyền lợi của nước Mỹ trong khu vực.

Từ trước đến nay, Hoa Kỳ vẫn giữ lập trường không đứng về bất cứ bên nào trong tranh chấp biển Đông, nơi Trung Quốc đòi chủ quyền đến 90% diện tích qua đường đứt khúc 9 đoạn vốn đã bị tòa Trọng tài Quốc tế ở the Hague bác bỏ trong một phán quyết đưa ra vào tháng 7 năm 2016. Trung Quốc không công nhận phán quyết này của tòa.

Từ năm cuối năm 2013 đầu 2014 trở lại đây, Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động xây lấp các đảo nhân tạo ở khu vực biển Đông, xây dựng các đường băng và triển khai vũ khí quân sự ra các đảo. Gần đây nhất là vào tháng 5, Trung Quốc đã triển khai các hệ thống tên lửa đất đối không và máy bay chiến đấu ra Hoàng Sa. Trong năm nay, Trung Quốc cũng cho lắp đặt các thiết bị phá sóng ở hai đảo nhân tạo do nước này xây lấp ở quần đảo Trường Sa.

Hoa Kỳ kể từ năm 2015 đến nay đã đưa các tàu chiến tới Biển Đông tuần tra thực hiện chương trình tự do hàng hải (FONOP) để thách thức các đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc quanh các đảo tranh chấp. Theo dân biểu Ted Yoho, hoạt động này vẫn chưa đủ để ngăn cản hay làm chậm các hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc trong khu vực:

"Hoạt động trong chương trình tự do hàng hải là để tuân thủ công ước về luật biển nhưng công ước này chỉ bao gồm mục đích và các hoạt động sử dụng biển chứ không liên quan đến chủ quyền quanh các thực thể nên không một chương trình tự do hàng hải nào có thể thách thức các đòi hỏi chủ quyền quá đáng."

Tuy nhiên, dân biểu Ted Yoho cho rằng Mỹ không nên đứng về bất cứ bên nào trong tranh chấp chủ quyền mà chỉ tìm các lựa chọn mạnh hơn để thách thức đòi hỏi về chủ quyền quá đáng của Trung Quốc ở Biển Đông. Ông đưa ra một số đề xuất có thể là trừng phạt về kinh tế nếu các nỗ lực về ngoại giao thất bại.