Thứ Tư, 25 tháng 9, 2019
Lợi ích và trách nhiệm của ASEAN trong giải quyết tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông (phần 1)
BĐN - Tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông giữa Trung Quốc với các nước ASEAN và giữa một số nước ASEAN với nhau diễn ra mấy chục năm nay và gần đây có những diễn biến ngày càng phức tạp hơn, nguy cơ xảy ra xung đột quân sự, đe dọa đến duy trì an ninh, hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực, đe dọa cuộc sống người dân các nước, trước hết là các nước ASEAN và sau đó là châu Á - Thái Bình Dương. Tình hình trên đã buộc ASEAN phải nỗ lực, chủ động hành động ngăn chặn, nhưng dường như các nước trong tổ chức này có một bộ phận chưa nhận thức hết lợi ích và trách nhiệm của mình trong tham gia giải quyết tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông nên tính tích cực chưa được phát huy hết, thậm chí có nước vì tầm nhìn thiển cận, chạy theo lợi ích dân tộc hẹp hòi còn có những hành động “ngãng ra” hoặc “gây khó” cho tiến trình giải quyết tranh chấp, nhất là tranh chấp giữa ASEAN với Trung Quốc.
Như đã biết, trong số 5 nước 6 bên, gồm Trung Quốc, Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan có yêu sách chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán ở Biển Đông, thì có 4 nước ASEAN là: Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei có tranh chấp trực tiếp tại vùng biển này. Các nước trên đương nhiên có lợi ích khá lớn và toàn diện trong khai thác chủ quyền lãnh thổ đối với Biển Đông để phát triển và phòng thủ quốc gia. Các nước khác còn lại của ASEAN, có 5 nước là Singgaporre, Thái Lan, Indonesia và Campuchia cũng là những nước nằm trên bờ Biển Đông, đều chia sẻ lợi ích to lớn cả về kinh tế và chiến lược từ vùng biển này, nhất là trong tự do thương mại và an ninh quốc phòng. Hai nước nữa không nằm trên bờ Biển Đông là Myanmar và Lào nhưng cũng không phải không có lợi ích gì từ vùng biển này vì đây là con đường thông thương hàng hải thuận lợi nhất cho hai nước này trong phát triển quan hệ với các nước trên bờ Thái Bình Dương. Khi tuyến hành lang kinh tế Đông Tây thuộc Hợp tác Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng trở nên thuận tiện, thì lợi ích của Myanmar và Lào còn được nhân lên gấp nhiều lần nhờ sử dụng lợi thế chiến lược của Biển Đông. Nói như vậy để thấy, ở mặt phát triển kinh tế, hầu hết các nước ASEAN đều có lợi ích từ Biển Đông.
Về chính trị, lợi ích lớn nhất của ASEAN sau khi khối này đã xây dựng thành công Cộng đồng An ninh - Chính trị (APSC) vào năm 2015 và đưa những nội dung hoạt động của cộng đồng đi vào thực chất là hướng đến tầm nhìn ASEAN, xây dựng ASEAN tiến tới là một tổ chức khu vực thống nhất trong đa dạng, có vai trò trung tâm tại khu vực. Những nội dung và phương thức xây dựng APSC như “Xây dựng và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử”; hợp tác, tìm kiếm và thiết lập các định chế để “Ngăn ngừa xung đột” trong ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài được xác định rõ trong Kế hoạch hành động Tổng thể năm 2004 và trong Kế hoạch Tổng thể APSC năm 2009. Như vậy, việc tham gia hòa giải mâu thuẫn, tạo lập các cơ chế để củng cố lòng tin, ngăn ngừa xung đột ở Biển Đông vừa là trách nhiệm, vừa là quyền lợi của ASEAN. Hơn nữa, việc tham gia này còn giúp ASEAN duy trì và củng cố vai trò trung tâm, động lực thúc đẩy, kết nối kiến tạo các cơ chế hợp tác đa phương của mình ở Châu Á - Thái Bình Dương, nhất là nâng cao vai trò của ASEAN trong Diễn đàn An ninh Khu vực (ARF), Diễn đàn Đông Á (EAS) và Hội nghị Ngoại trưởng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+). Điều này sẽ làm tăng sức đề kháng của ASEAN và các nước thành viên trước sức ép gia tăng của cạnh tranh địa chính trị giữa các nước lớn, trước hết giữa Mỹ và Trung Quốc; đồng thời cũng làm tăng sức hút, lực hấp dẫn và tính hiệu quả của ASEAN và các nước thành viên trong mở rộng hợp tác với các đối tác bên ngoài, đưa vị thế của ASEAN lên tầm cao mới, nhân tố không thể thiếu trong kiến tạo môi trường hòa bình, cơ chế hợp tác đa phương ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Về an ninh, tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông leo thang có thể dẫn tới xung đột không chỉ đe dọa lợi ích quốc gia, dân tộc của 4 nước ASEAN có chủ quyền ở vùng biển này, mà còn làm xấu đi môi trường hợp tác và phát triển của cả ASEAN, nhất là quan hệ của ASEAN và các nước thành viên với các đối tác bên ngoài, trước hết là đối với Trung Quốc. Các nước Đông Nam Á, nhất là các nước có yêu sách chủ quyền ở Biển Đông, dù muốn hay không, vẫn phải giành ngân sách lo đầu tư, chi phí nhiều hơn cho quốc phòng, quân sự để “đề phòng sự cố”, các nước láng giềng không có yêu sách chủ quyền cũng không dám để cho “nước chảy bèo trôi” vì “trâu bò đánh nhau, ruồi muỗi khó thoát”. Điều này đã không chỉ làm tổn hại đến đầu tư phát triển kinh tế của cả khu vực, mà còn làm tăng mối nghi kỵ, lo ngại về an ninh do xu hướng chạy đua vũ trang gia tăng nhanh chóng.
Tiếp cận vấn đề từ 3 khía cạnh kinh tế, chính trị và an ninh như trên cho thấy sự tham gia của ASEAN vào hóa giải mâu thuẫn, ngăn ngừa xung đột ở Biển Đông cùng một lúc đạt được các mục đích: (1) Góp phần quan trọng hiện thực hóa tầm nhìn ASEAN; (2) Tránh cho ASEAN và các nước thành viên rơi vào vòng xoáy hay tâm điểm của cạnh tranh địa chính trị của các cường quốc; (3) Duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực mới đang định hình. Ở tầm chiến lược, sự tham gia trong giải quyết tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông của ASEAN còn góp phần làm cho các nước lớn, trước hết là Mỹ và Trung Quốc giảm cạnh tranh, cọ sát lợi ích ở khu vực này, làm cho phần hợp tác cùng chia sẻ lợi ích giữa họ tăng lên. Điều này, góp phần củng cố môi trường hợp tác và an ninh khu vực, trong đó chủ quyền quốc gia, dân tộc của các thành viên ASEAN sẽ được tôn trọng, không bị các nước lớn xem nhẹ mà đẩy vào vòng xoáy của cạnh tranh quyền lực.
Vì vậy, có thể nói, sự tham gia giải quyết tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông đối với ASEAN vừa là trách nhiệm, vừa là lợi ích chiến lược của tổ chức này. Đây cũng là phép thử mới đối với tiến trình hiện thực hóa vai trò trung tâm của ASSEAN cũng như đối với chiến lược tranh giành kiểm soát địa chính trị tại khu vực này giữa các nước lớn, trước hết là giữa Mỹ và Trung Quốc.
Hot （焦点）
-
胡志明是二十世纪越南革命杰出的马克思主义思想家。他老人家的思想是马克思列宁主义在符合越南的条件和历史背景基础上的运用、发展与创新，体现着时代精神及现代与当代世界的运动与发展趋势。 1 、胡志明思想、道德、风格体系的道德榜样。他老人家的思想合成了越南革命及革命之路的战略策... -
为维护国家海岛主权，越南历代封建王朝都着重投资建设强大的水军力量。越南丁、李、陈、黎、阮等王朝的水军力量不断得到加强和完善。这支水军为捍卫祖国事业作出了巨大贡献，在各个阶段留下了历史烙印。 至今还收藏的古籍显示，越南历代封建王朝早已对黄沙群岛和长沙群岛确立主权、实施... -
1954 年《日内瓦协议》签署之后，越南暂时被分成南北两方不同政治制度的政体。据此，越南北纬 17 度以南的领土（包括黄沙、长沙两群岛）由越南共和国政府管辖。根据《协议》规定，法国殖民者被迫撤离越南之后，西贡政权立即派遣海军力量接管黄沙、长沙两群岛并对其行使主权。与此同时，... -
(VOVWORLD) - 越南伟大领袖胡志明主席的思想、道德、作风、革命生涯是越南全党、全民学习和实践胡志明道德榜样的生动和具有说服力的楷模。至今，越南开展学习和实践胡志明道德榜样运动已有 8 年并取得多项重要结果。 胡志明主席在其革命生涯中牺牲个人利益，为祖国和人... -
越南的黄沙群岛位于东海（中国称南海）北边，处于北纬 15°45′ 至 17°15′ 、东经 110° 至 113° ，距越南广义省李山岛约 120 海里。黄沙群岛由 37 多个岛、洲、礁和沙滩组成，分为西面和东面两个群岛。东面为安永群岛（中国称宣德群岛），由 12 个岛、洲... -
数十年来，中国人拿出大量书籍、资料和史料，企图证明从两千年前的汉朝起，中国人就发现了西沙和南沙（即越南的黄沙群岛和长沙群岛），从而说古代中国发现西沙南沙群岛就足够证明中国对西沙和南沙的不可争议的领土主权。据说，中国人最迟于唐宋发现南沙群岛至今，就一直在岛上及其海域从事生产活... -
越南对黄沙、长沙两座群岛的主权不仅在越南古籍和古文献中有记载，而且还出现在西方航海家和传教士等的书籍、报纸、地图、日记、航路指南等外国资料中。这些资料描述黄沙、长沙“是越南中部海上的一块沙渚…”，这和越南同一历史时期资料和古地图描述的类似。法国 1936 年在印度支那建立的... -
BDN - 位于东海边国土陆地呈 “S” 字形的越南，无形中拥有沿着国土走向三千公里海岸及依照 1982 年《联合国海洋法公约》从岸边向外延伸的辽阔海域。这意味着从越南 1982 年 11 月确定和公布的垂直基线算起往外延伸 200 海里宽的海域属越南的主权，被称作专属经济... -
从十六、十七世纪至今，西方国家的轮船日益频繁来往于东海。他们来到这里，不只为了扩大贸易还为了传教和传播西方文化。在来往东海期间，西方航海家和传教士们以当时最现代的技术很详细地描述和绘画黄沙群岛和长沙群岛，以避免这两个群岛的礁石给来往的船舶造成危害。为此，他们很仔细地研究东海... -
香港媒体最近透露中国在东海划分“新边界线”的海洋研究项目，为“资源研究”创造了条件，北京对这片海域的主权主张“增添了筹码”。这条新边界线是一条与囊括了蕴藏着丰富矿产和能源资源的东海海域九段线相吻合的实线，九段线内的海域就是北京声索主权的那片海域。 从国际法的角度来看实线...
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét