Thứ Ba, 19 tháng 11, 2013

Những thuận lợi và khó khăn của Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông

Tranh chấp Biển Đông đang ngày càng diễn biến phức tạp mà nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự gây hấn, ngang ngược của TQ. Cùng với việc đưa ra yêu sách “Đường lưỡi bò” và tuyên bố Biển Đông là “lợi ích cốt lõi”, TQ tăng cường sức mạnh hải quân, liên tiếp có những động thái nhằm khẳng định chủ quyền của mình trên thực địa như khảo sát dầu khí, tập bắn đạn thật, tập trận, xây dựng các công trình cơ sở vật chất trên các đảo Trung Quốc chiếm đóng… Trong tranh chấp ở Biển Đông, với vị thế nước lớn, Trung Quốc có những lợi thế so với các nước liên quan đến tranh chấp, tuy nhiên, Trung Quốc cũng gặp không ít những bất lợi trong quá trình khẳng định chủ quyền của mình tại khu vực này.

Về yếu tố thuận lợi:

Thứ nhất, Trung Quốc có sức mạnh và vị thế vượt trội về ngoại giao, kinh tế, quân sự so với các nước liên quan tranh chấp Biển Đông. Là nền kinh tế đứng thứ hai thế giới và với vị thế nước lớn, Trung Quốc có điều kiện để lôi kéo, tác động gây ảnh hưởng nhằm tranh thủ sự ủng hộ của các nước, nhất là Trung Quốc đã dùng sức mạnh kinh tế, quân sự để gây chia rẽ, phân hóa lập trường của các nước ASEAN trong vấn đề Biển Đông. Điển hình là thời gian gần đây, Trung Quốc đã tăng cường đầu tư, cung cấp các khoản viện trợ lớn cho Lào và Campuchia nhằm lôi kéo, gia tăng ảnh hưởng và chia rẽ hai nước này với Việt Nam. Bên cạnh đó, Trung Quốc dùng sức mạnh quân sự để răn đe các nước yếu hơn trong tranh chấp Biển Đông. Báo chí Trung Quốc nhiều lần đăng tải các thông tin kích động cuộc tấn công quân sự nhằm vào Việt Nam, Philippines…

Thứ hai, chiến dịch tuyên truyền vận động của Trung Quốc rất bài bản và thống nhất. Từ rất lâu, Trung Quốc đã chủ động tuyên truyền về chủ quyền Biển Đông một cách toàn diện từ địa phương đến trung ương, bằng nhiều hình thức và các kênh khác nhau một cách thống nhất và liên tục. Theo thống kê không chính thức, TQ đã có hàng trăm công trình nghiên cứu tầm cỡ về Biển Đông, đã có rất nhiều công trình khoa học, tạp chí nổi tiếng thế giới đã đăng tải bản đồ, bài viết có ảnh minh họa thể hiện rõ “Đường lưỡi bò” của Trung Quốc, thậm chí trang web Google cũng đã từng đăng bản đồ trực tuyến có “Đường lưỡi bò”. Trung Quốc có đội ngũ chuyên gia nghiên cứu về Biển Đông đông đảo và được đầu tư cẩn thận. Trung Quốc đã có những bước đi đầy chủ ý, lấn dần từng bước với mục đích tranh thủ sự đồng tình của cộng đồng quốc tế.

Về yếu tố bất lợi:

Thứ nhất, xu thế hòa bình, hợp tác cùng phát triển là xu thế chủ đạo, chi phối cục diện thế giới và khu vực; hợp tác đa phương được coi là phương thức hữu hiệu để xử lý các vấn đề chung của thế giới. Trong bối cảnh đó, “hòa bình, ổn định và phát triển” ở Biển Đông được cộng đồng quốc tế quan tâm và ủng hộ. Các nước, đặc biệt là các nước lớn (Mỹ, Nhật Bản, Australia,..) đều có chung lập trường giải quyết tranh chấp Biển Đông thông qua biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNLOS) và thực thi nghiêm chỉnh DOC tiến tới xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử (COC); ủng hộ đàm phán đa phương, phản đối đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.

Thứ hai, phần lớn các tuyên bố của Trung Quốc là không có cơ sở về luật pháp quốc tế, đặc biệt là yêu sách “Đường lưỡi bò” hoàn toàn trái với UNLOS và bị cộng đồng quốc tế phản đối mạnh mẽ. Các học giả quốc tế cho rằng yêu sách trên của Trung Quốc lần đầu tiên được công bố chính thức vào năm 2009 chứ không phải năm 1947 như Trung Quốc đã tuyên bố, “Đường lưỡi bò” không thể hiện tọa độ cụ thể và dư luận quốc tế cho rằng tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc thể hiện qua “Đường lưỡi bò” là mập mờ, khó hiểu, không có cơ sở pháp lý, là trở ngại đối với tự do hàng hải ở Biển Đông.

Thứ ba, chiến lược quay trở lại châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ đã tạo ra cuộc cạnh tranh ảnh hưởng quyết liệt tại khu vực này nói chung và Biển Đông nói riêng giữa Mỹ và Trung Quốc. Tại ARF 17 (Hà Nội, tháng 7/2011), Ngoại trưởng Mỹ Hilary Clinton tuyên bố nước Mỹ có “lợi ích quốc gia” về tự do hàng hải trên Biển Đông. Đây được coi là tuyên bố mạnh nhất của Mỹ đối với vấn đề tranh chấp Biển Đông. Mặc dù lập trường chính thức của Mỹ là không đứng về bên nào trong tranh chấp Biển Đông nhưng Mỹ tuyên bố sẽ đảm bảo an ninh và tự do hàng hải, phản đối mọi đe dọa hoặc sử dụng vũ lực của bất kỳ bên nào. Mục đích sâu xa của chiến lược quay trở lại châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ là nhằm phong tỏa, kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc. Với sự hiện diện của Mỹ ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương nói chung và Biển Đông nói riêng khiến Trung Quốc phải dè chừng, thận trọng hơn trong chính sách Biển Đông.

Thứ tư, vấn đề Biển Đông được đưa vào nội dung, chương trình nghị sự tại các hội nghị, diễn đàn ASEAN và khu vực châu Á – Thái Bình Dương. TQ luôn giữ lập trường giải quyết tranh chấp Biển Đông thông qua đàm phán song phương giữa Trung Quốc và các nước tranh chấp vì điều này có lợi cho Trung Quốc. Theo các học giả quốc tế, TQ càng ngăn cản thì vấn đề BĐ càng được “quốc tế hóa”, trở thành chủ đề thường xuyên tại các diễn đàn quốc tế và khu vực như Hội nghị cấp cao ASEAN, Diễn đàn An ninh khu vực (ARF), Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng ASEAN (AMM), Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), đặc biệt là Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng ASEAN mở rộng (AMM+) với sự tham dự của các nước lớn (Mỹ, Nga…).

Thứ năm, mặc dù nội bộ ASEAN vẫn chưa được thống nhất, đồng thuận trong vấn đề Biển Đông, chủ yếu là do một số nước vì lợi ích của mình không muốn làm ảnh hưởng quan hệ với Trung Quốc, tuy nhiên, ASEAN vẫn là một khối thống nhất để giải quyết vấn đề tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc, điển hình là việc ASEAN đang nỗ lực hết sức để cùng với Trung Quốc đàm phán và đi đến ký kết Bộ Quy tắc ứng xử COC. Tích cực tham gia giải quyết tranh chấp Biển Đông, ASEAN không những đảm bảo được hoà bình, ổn định và phát triển trong khu vực mà còn nâng cao uy tín, vị thế của khối trước cộng đồng quốc tế.

Ngoài những vấn đề bất lợi nói trên, chính sách ngoại giao nước lớn, bề trên của Trung Quốc thể hiện qua việc chèn ép các nước nhỏ, cách hành xử ngang ngược, khiêu khích… đã khiến cộng đồng quốc tế ngày càng không đồng tình, có cái nhìn thiếu thiện cảm đối với Trung Quốc. Đây cũng chính là điều bất lợi nữa của Trung Quốc trong quá trình khẳng định chủ quyền của mình ở Biển Đông.

Tags: biendao

Tìm kiếm ( 搜索 )

Ngôn ngữ ( 语言 )

Bài đăng phổ biến ( 更多帖子 )

Ca khúc Việt ( 越南歌曲 )

Lưu trữ Blog ( 博客归档 )

Nhãn ( 标签 )

Tổng số lượt xem ( 点击总数 )

Những thuận lợi và khó khăn của Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Hot （焦点）