Thứ Bảy, 14 tháng 12, 2013

Đằng sau những chuyến công du ngoại giao của Trung Quốc

Trong 3 tháng từ tháng 3 đến tháng 6/2013 vừa qua, Trung Quốc đã cử 11 đoàn từ cấp Bộ trưởng, đặc phái viên của Chủ tịch nước, đặc phái viên của Thủ tướng, Ủy viên Quốc vụ, Phó Thủ tướng của Trung Quốc đi thăm nước ngoài. Cũng trong thời gian đó, Trung Quốc đã đón 10 nguyên thủ, Thủ tướng Chính phủ và hàng chục Ngoại trưởng các nước, trong đó có nhiều nước lớn đến thăm Trung Quốc.

Các hoạt động đối ngoại nhộn nhịp ở cấp cao nhất của Trung Quốc trong 3 tháng qua cho thấy, ban lãnh đạo mới của Trung Quốc đã triển khai “Ngoại giao nguyên thủ” sớm hơn nhiều so với những người tiền nhiệm. Chỉ 8 ngày sau khi nhậm chức, Chủ tịch Tập Cận Bình đã tiến hành chuyến công du đầu tiên ra nước ngoài và chỉ hơn 2 tháng sau lại có chuyến công du thứ hai thì trước đó Chủ tịch Hồ Cẩm Đào phải đợi đến 2 tháng 11 ngày mới tiến hành chuyến công du nước ngoài đầu tiên đến Nga, Kazakstan, Mông Cổ và mãi đến 5 tháng sau nữa mới tiến hành chuyến công du nước ngoài thứ hai đến Thái Lan, Australia, New Zealand (17/10/2013). Điều này cho thấy sự nôn nóng của ban lãnh đạo mới của Trung Quốc muốn chứng tỏ với thế giới rằng, họ đã từ một “cường quốc khu vực” vươn lên thành một “cường quốc toàn cầu” và ngoại giao Trung Quốc phải thực hiện một cách sớm nhất, rõ ràng và đầy đủ nhất vai trò này của Trung Quốc.

Các chuyến thăm tới cả 4 châu lục (Á, Âu, Phi, Mỹ Latinh) có các nước lớn, các cường quốc mới trỗi dậy, các nước láng giềng, các nước đang phát triển, khu vực hậu phương của Mỹ…; các chủ thể liên quan đến các điểm nóng của thế giới, liên quan đến các vấn đề toàn cầu khác. Điều này cho thấy “tính mở rộng” trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc được thực hiện một cách ráo riết. Mặc dù là “tính mở rộng” nhưng điểm tập trung nhất, nổi bật nhất là “xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới”. Đối với Nga, Trung Quốc đưa ra việc “ủng hộ lợi ích cốt lõi của nhau” với Nga thực chất là muốn kéo Nga về phía mình trong cuộc tranh chấp với Nhật tại Senkaku / Điếu Ngư, đồng thời đây cũng là một đòn giáng vào liên minh Mỹ - Nhật. Với Ấn Độ, Trung Quốc muốn chơi đẹp hơn để không đẩy Ấn Độ ra xa, giúp Trung Quốc ứng phó hiệu quả hơn với chiến lược “tái cân bằng châu Á – Thái Bình Dương” của Mỹ. Đối với khu vực châu Phi, Mỹ Latinh và vùng Caribe được coi là sân sau của Mỹ thì Trung Quốc thực hiện chiến lược “phản kiềm chế”, thâm nhập sâu cả về chiến lược và kinh tế nhằm buộc Mỹ phải dàn lực lượng ra để đối phó, không thể dồn toàn lực cho việc kiềm chế Trung Quốc tại châu Á – Thái Bình Dương, vòng vây chiến lược của Mỹ xung quanh Trung Quốc cũng sẽ dãn bớt sức ép.

Riêng đối với các nước láng giềng, đáng chú ý là hai nhà lãnh đạo mới cao nhất của Trung Quốc chỉ chọn hai láng giềng trong “câu lạc bộ nước lớn” là Nga, Ấn trong khi chỉ cử Ngoại trưởng Vương Nghị đến thăm 4 nước ASEAN. Chuyến thăm này của Vương Nghị được một số báo chí gọi là “chuyến đi phá hoại đoàn kết của ASEAN”. Việc chọn nơi đến thăm của Vương Nghị (Thái Lan, Indonesia, Singgapore và Brunei từ ngày 30/4 đến 5/5/2013) đã chứng tỏ ý đồ lôi kéo các nước ASEAN, cô lập Việt Nam và Philippines, hai nước có tranh chấp gay gắt nhất với Trung Quốc tại Biển Đông. Bên cạnh đó, ngày 6/5, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn cũng đã thăm Brunei nhằm mục tiêu hạn chế, ngăn chặn việc “quốc tế hóa hơn nữa” vấn đề Biển Đông tại các hội nghị ASEAN và ASEAN với các đối tác do nước chủ nhà Brunei tổ chức. Một láng giềng nữa cũng thuộc loại “nước lớn” là Nhật Bản, tuy tranh chấp Senkaku / Điếu Ngư vẫn tiếp diễn gay gắt nhưng Trung Quốc cũng đã tiếp Đại sứ của Thủ tướng Nhật Bản, vẫn để ngỏ khả năng thông qua đàm phán để giải quyết các vấn đề đang bất đồng. Mặt khác, Trung Quốc cũng lợi dụng quan hệ Trung – Nga, dùng quan hệ với một nước lớn khác để gây sức ép với Nhật Bản…

Các động thái trên cho thấy, trong quan hệ với láng giềng, trước mắt, Trung Quốc sẽ tập trung giải quyết các vấn đề với các “láng giềng là nước lớn”, xây dựng “quan hệ nước lớn kiểu mới” với Mỹ, “dùng lớn ép nhỏ”. Chia để trị là chính sách muôn thuở của Trung Quốc đối với Đông Nam Á. Khi nhu cầu xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới với Mỹ càng trở nên bức thiết, Trung Quốc càng cần có những con bài tại khu vực này để chơi với Mỹ và các thành viên trong khu vực càng khó đi đến tiếng nói chung trong các vấn đề của khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông. Chủ yếu nhất của Trung Quốc tại khu vực là không đủ chứng cứ pháp lý và lịch sử để chứng minh cho tham vọng chủ quyền biển đảo của họ theo yêu sách “đường lưỡi bò”, dẫn đến dùng sức mạnh để lấn át kẻ yếu, gây căng thẳng tại khu vực, làm cho các nước trong khu vực, hoặc phải lựa chọn đứng về một bên giữa Mỹ và Trung Quốc hoặc là “dựa vào Trung Quốc về kinh tế, dựa vào Mỹ về an ninh”.

Tuy nhiên, “Giấc mộng Trung Hoa” không thật sự thực hiện dễ dàng như Trung Quốc nghĩ. Lòng tin chiến lược mới là nhân tố cốt lõi để xây dựng quan hệ bền chặt giữa các quốc gia, dù đó là quốc gia lớn hay nhỏ, giàu hay nghèo. Điều đáng nói nữa là Trung Quốc chưa bao giờ có và không biết đến bao giờ mới có nhân tố cốt lõi đó, cho nên dù có xây dựng quan hệ bằng cách nào, Trung Quốc cũng khó lòng đạt được thành công./.

Tags: thoisu

Tìm kiếm ( 搜索 )

Ngôn ngữ ( 语言 )

Bài đăng phổ biến ( 更多帖子 )

Ca khúc Việt ( 越南歌曲 )

Lưu trữ Blog ( 博客归档 )

Nhãn ( 标签 )

Tổng số lượt xem ( 点击总数 )

Đằng sau những chuyến công du ngoại giao của Trung Quốc

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Hot （焦点）