Trong cuộc họp báo kết thúc Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Hàng Châu, Trung Quốc ngày 5/9, Tổng thống Putin tuyên bố Nga ủng hộ Trung Quốc không thừa nhận phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan công bố ngày 12/7.  Ông Putin nhận định "sự can thiệp của các nước ngoài khu vực" không có lợi đối với tình hình biển Đông, đồng thời nhấn mạnh: "Đây là lập trường về luật pháp chứ không phải về chính trị. Quy trình trọng tài cần phải do các bên tranh chấp cùng đưa ra, tòa trọng tài cũng nên tiếp thu lập trường và quan điểm của các bên. Trong vấn đề này, PCA đã không trưng cầu ý kiến của Trung Quốc và không có ai lắng nghe lập trường của Trung Quốc", "Làm sao có thể thừa nhận những quyết định như thế là công bằng? Chúng tôi ủng hộ lập trường của Trung Quốc trong vấn đề này”.

Bình luận về phán quyết trên, theo Sputnik News (Nga) tiếng Việt dẫn lời của chuyên viên phân tích chính trị của Nga ông Dmitry Mosyakov cho rằng tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về phán quyết PCA cần xem xét trong tất cả các sắc thái, các mối quan hệ.

Từ tuyên bố trên cần hiểu rằng Nga không công nhận quyết định của PCA, không phải là về bản chất, mà là về hình thức. Tức là không phải Nga phản đối vì phán quyết bác bỏ căn cứ pháp lý của "Đường 9 đoạn", hoặc kết luận về các đảo, hay ngư dân Philippines.

Tờ báo Sputnik khẳng định Tổng thống Nga không nói như thế. Ông đã nhấn mạnh rằng đây không phải là lập trường chính trị mà thuần túy dưới nhãn quan pháp lý.

Tờ báo trên dẫn lời chuyên gia Mosyakov: "Tổng thống đã nói rằng Nga không công nhận phán quyết của Tòa án vì trong một phiên tòa cần có sự tham gia của cả hai bên, thế nhưng đã chỉ có một bên hiện diện. Trung Quốc không tham gia vào phiên tòa này và đã không thể bảo vệ lập trường của nước mình theo đúng thể thức".

Nhưng những lời nhận xét đó, theo chuyên gia Mosyakov, tuyệt nhiên không có nghĩa là Nga công nhận toàn bộ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông. Đây là điểm rất quan trọng.

"Tổng thống không hề phản bác Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 13/7, nêu chính xác lập trường của Moskva" chuyên gia Mosyakov lưu ý.

Giáo sư Dmitry Mosyakov nhắc lại những điểm cơ bản trong Tuyên bố trên: Nga phản đối sự can thiệp của các thế lực bên ngoài; ủng hộ việc ký kết Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC); tán thành giải quyết tình hình xung đột trong khuôn khổ luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982; và trên cơ sở thỏa thuận, đàm phán giữa các nước ASEAN với Trung Quốc.

Theo ông, Nga từ chối thừa nhận phán quyết PCA là thuần túy theo nguyên tắc hình thức. Và điều đó không tác động gì đến tầm nhìn của Nga đối với việc giải quyết vấn đề Biển Đông.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga đã trình bày chính xác rõ ràng lập trường của Nga là văn kiện không cách nào phủ nhận hay phản bác.

Chuyên gia Mosyakov nêu rõ: Nga không công nhận phán quyết PCA, nhưng đồng thời công nhận cách giải quyết xung đột trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. Hai ý này hoàn toàn không mâu thuẫn với nhau.

Về hình thức, Nga không công nhận quyết định của Tòa trọng tài, nhưng tầm nhìn của Moskva trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông là tương đồng với lập trường của các nước ASEAN - ông Mosyakov kết luận.