Tài liệu ghi chép chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa (1)

Nhiều sách địa lý và bản đồ cổ của Việt Nam ghi chép rõ Bãi Cát Vàng, Hoàng Sa. Vạn lý Hoàng Sa, Đại Trường Sa hoặc Vạn lý Trường Sa (cả quần Hoàng Sa và Trường Sa) từ lâu đã là lãnh thổ Việt Nam.
Trong đó toàn Tập Thiên Nam Tứ Chí lộ Đồ Thư, tập bản đồ Việt Nam do Đỗ bá, tên chữ là Công Đạo, soạn vẽ vào thế kỷ XVII, ghi rõ trong lời chú giải bản đồ vùng Phủ Quảng Ngã, xứ Quảng Nam: “ Giữa biển có một bãi cát dài, gọi là Bãi Cát Vàng, dài độ 400 dặm, rộng 20 dặm, đứng dựng giữa biển, từ của Đại Chiêm đến cửa Sa3 mỗi lần có gió Tây nam thì thương thuyền các nước đi ở phía trong trôi dạt
ở đấy,… có gió Đông Bắc thì thương thuyền đi ở phía ngoài cũng trôi dạt ở đấy, đều cùng chết đói hết cả, hàng hóa thì đều để lại ở nơi đó”.
Trong Giáp Ngọ Bình Nam Đồ, bản đồ xứ Đàng Trong do Đoán quận công Bùi Thế Đạt vẽ năm 1774, Bãi Cát Vàng cũng được vẽ là một bộ phận của lãnh thổ Việt Nam4.
Phủ Biên Tạp Lục, cuốn sách của Nhà bác học Lê Quý Đôn (1726- 1784) biên soạn năm 1776, viết về lịch sử, địa lý, hành chính xứ Đàng Trong dưới thời chúa Nguyễn (1558- 1775) khi ông được triều đình bổ nhiệm phục vụ tại miền Nam, chép rõ đảo Đại Trường Sa(tức Hoàng Sa và Trường Sa) thuộc phủ Quảng Ngãi.

“Xã An Vĩnh5 huyện Bình Sơn, phủ Quảng Nghĩa, ở ngoài cửa có biển có núi6 gọ là cù lao Ré, rộng hơn 30 dặm7, có phường Tứ Chính, dân cư trồng đậu, ra biển bốn canh thì đến, phía ngoài nữa lại có đảo Đại Trường Sa. Trước kia có nhiều hải vật và hóa vật của tầu, lập đội Hoàng Sa để lấy, đi ba ngày đêm mới đến, là chỗ gần xứ Bắc Hải”...(còn tiếp)