Thứ Tư, 29 tháng 6, 2016

Trung Quốc và Mỹ sẽ phản ứng ra sao sau khi PCA đưa ra phán quyết? (Phần 1)

Tòa Trọng tài thường trực (PCA) dự kiến sẽ công bố kết quả vụ kiện Biển Đông củaDdoPhilippines vào ngày 7/7. Cộng đồng quốc tế đều dự báo Tòa Trọng tài quốc tế sẽ đưa ra phán quyết bất lợi cho Trung Quốc, và cục diện căng thẳng ở Biển Đông cũng sẽ leo thang. Vụ kiện Biển Đông này sẽ có kết quả ra sao, sau khi công bố kết quả trọng tài, Trung Quốc sẽ áp dụng những biện pháp nào hoặc Mỹ sẽ có hành động đáp trả ra sao?

Trọng tâm vụ kiện của Philippines lên Tòa trọng tài PCA là thách thức chủ trương chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc đối với Biển Đông, cũng chính là “đường lưỡi bò” thường nói. Philippines cho ra rằng cách mà Trung Quốc gọi các đảo ở Biển Đông “từ xưa đến nay” thuộc về Trung Quốc thiếu sự hỗ trợ pháp lý quốc tế trong thế kỷ 21, mà những năm gần đây hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông đã vi phạm Công ước luật biển Liên hợp quốc (UNCLOS). Philippines còn cho rằng hành vi bồi đắp đảo nhân tạo ở Biển Đông của Trung Quốc đã phá hoại môi trường sinh thái, các tàu hải giám của Trung Quốc ngăn cản các tàu cá của Philippines vào đánh bắt ở bãi cạn Scarborough thuộc vùng đặc quyền kinh tế của mình.

Một số dự đoán đối với kết quả của trọng tài quốc tế về Biển Đông

Phán quyết mà Tòa trọng tài quốc tế đưa ra về cơ bản có thể có 5 khả năng sau: Thứ nhất, Tòa chấp nhận chủ trương mơ hồ về “đường lưỡi bò” của Trung Quốc. Điều này có nghĩa là bất kỳ nước nào trong thời gian tới cũng rất khó đưa ra thách thức từ góc độ luật pháp quốc tế đối với chủ trương lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông, các bên sẽ rất khó giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán.

Khả năng thứ hai là Tòa không thể phán đoán tất cả các đá nhô ra khỏi mặt nước khi thủy triều xuống, do vậy đều có thể được coi là “đảo”. Điều này có nghĩa là các nước có chủ quyền đối với những “đảo” này sẽ được hưởng tất cả các đặc quyền, kể ở quyền lợi ở vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa.

Khả năng thứ ba là quyết định bãi cạn Scarborough và một số đá khác nho lên khỏi mặt nước khi thủy triều xuống là đá chú không phải là đảo, nhưng một số cấu tạo địa chất khá lớn nhô lên khỏi mặt nước khi thủy triều xuống trong quần đảo Trường Sa là đảo. Đá chỉ có quyền lãnh hải 12 hải lý. Quyết định này tuy không thể giải quyết hoàn toàn tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, nhưng lại có thể đưa ra giới hạn rõ ràng hơn đối với các tranh chấp liên quan, đặt cơ sở giải quyết tranh chấp cho các thỏa thuận sau này.

Khả năng thứ tư là ngoài đảo Ba Bình thuộc quần đảo Trường Sa (Đài Loan đang chiếm đóng trái phép), còn lại đều không phải là đảo. Đảo Ba Bình là đảo tự nhiên lớn nhất trong quần đảo Trường Sa, trên đảo có nước ngọt và thảm thực vật tự nhiên, có thể hỗ trợ việc sinh sống của con người.

Khả năng thứ năm là điều mà Philippines chủ trương, đó là tất cả cấu tạo địa chất ở Biển Đông đều là đá, do vậy chỉ có quyền lãnh hải 12 hải lý. Điều này có nghĩa là các nước có thể tự do đánh bắt cá và khai thác ở Biển Đông. Theo đánh giá, khả năng Tòa đưa ra phán quyết thứ 3 là lớn hơn cả.

Một số lựa chọn ứng phó của Trung Quốc

Trung Quốc đã nhiều lần tỏ rõ quan điểm không chấp nhận Tòa trọng tài quốc tế có thẩm quyền tư pháp đối với vụ kiện, không đồng ý, không tham gia, không thừa nhận vụ kiện này. G.Poling – Giám đốc dự án Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế Mỹ (CSIS) cho rằng sau khi công bố kết quả trọng tài về Biển Đông, Trung Quốc có 5 khả năng ứng phó:

Thứ nhất, Trung Quốc sẽ bắt đầu công trình bồi đắp đảo nhân tạo ở bãi cạn Scarborough. Bãi cạn Scarborough là nơi duy nhất vẫn chưa được khai thác trong số 8 đảo, đá mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép ở Biển Đông. Ông Poling cho biết nếu Trung Quốc bắt đầu công trình bồi đắp đảo nhân tạo ở bãi cạn Scarborough, Mỹ và Philippines sẽ kiên quyết không chấp nhận, tình hình Biển Đông sẽ ngày càng căng thẳng. Ông cũng cho rằng, việc mở rộng bãi cạn Scarborough sẽ vi phạm “Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông” (DOC) mà Trung Quốc đã ký kết với ASEAN.

Khả năng thứ hai là Trung Quốc khôi phục việc phong tỏa trên biển đối với bãi Cỏ Mây. Trên bãi Cỏ Mây hiện nay có một số ít binh lính Philippines đóng trên một chiếc tàu chiến cũ. Năm 2013, Trung Quốc từng điều tàu chiến bao vây bãi Cỏ Mây, Trung Quốc chỉ có thể tiếp tế thông qua đường hàng không. Cuối tháng 3/2014, Philippines cho một tàu ngư dân vận chuyển vật tư tiếp tế lên bãi Cỏ Mây, sau khi đối đầu hơn hai giờ đồng hồ với tàu cảnh sát biển Trung Quốc đã đột phá phong tỏa thành công, thực hiện việc tiếp tế và thay phiên binh sĩ. Từ năm 2015 đến nay, việc phong tỏa bãi Cỏ Mây của Trung Quốc có phần nới lỏng.

Khả năng thứ ba là Trung Quốc sẽ tuyên bố thiết lập “Vùng nhận diện phòng không” (ADIZ) trên Biển Đông. Ông Poling cho rằng Trung Quốc rất có thể sẽ lựa chọn cách thức này để đáp trả vụ kiện Biển Đông của Trung Quốc. Mỹ đã cảnh báo Trung Quốc không được thiết lập ADIZ. Ngoại trưởng Mỹ J.Kerry trong chuyến thăm Mông Cổ đầu tháng 6 đã nói rằng nếu Trung Quốc thật sự thiết lập ADIZ ở Biển Đông, Mỹ sẽ coi là hành động khiêu khích và khiến tình hình Biển Đông bất ổn.

Khả năng thứ tư là Trung Quốc lập tức triển khai máy bay chiến đấu ở quần đảo Trường Sa. Ông Poling cho rằng cho dù không có vụ kiện Biển Đông thì việc Trung Quốc bố trí máy bay chiến đấu ở quần đảo Trường Sa cũng chỉ là chuyện sớm muộn, nhưng rất có thể sẽ lấy vụ kiện Biển Đông làm cái cớ để lập tức triển khai máy bay chiến đấu. Ông nói: “Mặc dù Trung Quốc tuyên bố sẽ không quân sự hóa ở Biển Đông, nhưng Trung Quốc đã xây kho chứa máy bay trên đá Chữ Thập, những nhà kho này đương nhiên không phải để trang trí. Việc Trung Quốc bố trí máy bay chiến đấu là chuyện sớm muộn sẽ xảy ra”.

Khả năng thứ năm và cũng là khả năng có xác suất thấp nhất là Trung Quốc không áp dụng bất kỳ hành động nào, ngầm thừa nhận kết quả của Toa trọng tài quốc tế.

Bắc Kinh triển khai thế trận ngoại giao

Cùng với việc tuyên bố kết quả trọng tài ngày càng gần, Trung Quốc đang dấy lên một trận thế ngoại giao, hy vọng có thể tranh thủ nhiều nước ủng hộ lập trường của mình hơn vào thời khắc cuối cùng, nhưng thành quả đạt được rất ít. Truyền thông phương Tây đều nghi ngờ thông tin có hơn 60 nước ủng hộ lập trường của Trung Quốc mà Trung Quốc đã đưa ra gần đây, cho rằng thực sự chỉ có 8 nước ủng hộ Trung Quốc; hơn nữa đa phần là những nước nhỏ ngoài khu vực không có lợi ích rõ ràng ở Biển Đông. Cái gọi là các nước ủng hộ lập trường Trung Quốc về cơ bản là ủng hộ giải quyết tranh chấp bằng con đường đàm phán và hiệp thương, nhưng dường như không có nước nào xác nhận rõ lập trường ủng hộ Trung Quốc trong việc từ chối, không chấp nhận phán quyết của trọng tài quốc tế. Duy nhất một nước lớn là Nga còn giữ lập trường ủng hộ Trung Quốc.

Tags: biendao - tiếng Việt

Tìm kiếm ( 搜索 )

Ngôn ngữ ( 语言 )

Bài đăng phổ biến ( 更多帖子 )

Ca khúc Việt ( 越南歌曲 )

Lưu trữ Blog ( 博客归档 )

Nhãn ( 标签 )

Tổng số lượt xem ( 点击总数 )

Trung Quốc và Mỹ sẽ phản ứng ra sao sau khi PCA đưa ra phán quyết? (Phần 1)

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

Hot （焦点）