Thứ Tư, 2 tháng 1, 2019
Đằng sau sự phẳng lặng của tình hình và cục diện Biển Đông năm 2018 (phần 2)
Về kinh tế, Trung Quốc tiếp tục cổ vũ và triển khai thực hiện sáng kiến “con đường tơ lụa trên biển”, hối thúc các nước hưởng ứng theo quan điểm Trung Quốc đưa ra là “Cộng đồng chung vận mệnh”, thực hiện ý tưởng “hòa bình và hợp tác, cởi mở và bao trùm, học hỏi lẫn nhau cùng có lợi”. Theo đó, Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) cùng một vài ngân hàng khác của Trung Quốc cam kết sẽ đầu tư hàng trăm tỷ USD vào các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng gồm đường bộ cao tốc, đường sắt, đường cáp quang, sân bay, bến cảng, nhà máy thủy điện, điện pin mặt trời… tại những nước nằm trên phạm vi “con đường tơ lụa” đi qua. Không ít nước xung quanh Biển Đông đã vỗ tay hoan nghênh, hưởng ứng và sẵn sàng đón nhận dòng vốn từ Trung Quốc chảy vào đất nước mình với hy vọng sẽ có cuộc “đổi đời”. Tiêu biểu nhất là Pakistan được hứa sẽ nhận tới 46 tỷ USD từ Trung quốc cho việc xây dựng các nhà máy điện, đường bộ, đường sắt để liên kết miền Tây Trung Quốc với cảng Gwa-đa nằm bên bờ Ấn Độ Dương. Tiếp theo là Lào được hứa nhận gần 7 tỷ USD cho xây dựng đường sắt Trung - Lào dài 418 km; Campuchia được đầu tư xây dựng cảng Sihanoukville; Thái Lan nhận đầu tư của Trung Quốc xây dựng đường sắt cao tốc trị giá 15 tỷ USD; Malaysia được đầu tư 7,2 tỷ USD cho 9 dự án xây dựng cơ sở hạ tầng; Indonesia được cho vay 5 tỷ USD để thực hiện dự án đường sắt cao tốc Gia-cac-ta - Bang-dung… Thế rồi, các cảng Colombo ở Sri Lanka, Thilawa ở Myanmar cũng đang “xếp hàng” chờ nhận vốn đầu tư từ Trung Quốc nhằm tranh thủ phát triển. Các nước trên thừa biết Trung Quốc chẳng cho không họ đồng nào đâu, nhưng rõ ràng là có tiền cho xây dựng, phát triển quốc gia thì mắc mớ gì mà không nhận, dù là tiền đi vay. Vì thế, Trung Quốc có “vỗ vai” họ nên hạ giọng một chút về vấn đề Biển Đông thì một vài nước cũng chấp nhận, vì “chả mất gì của nhà mình”, tội gì mà không “ngậm miệng ăn tiền”. Điều đó cho thấy chính sách “ngoại giao nhân dân tệ” của Trung Quốc đang phát huy tác dụng.
Về ngoại giao, ngoài chuyện dùng kinh tế đối ngoại, ngoại giao nhân dân để lôi kéo các nước, Trung Quốc cũng tỏ vẻ thúc đẩy đàm phán giải pháp giải quyết vấn đề Biển Đông với các nước có liên quan để thể hiện là “nước lớn có trách nhiệm”. Vì thế, COC đang được thai nghén nhưng nếu có ra đời cũng phải thuận theo Trung Quốc bởi những điều kiện tiên quyết do họ áp đặt. Đó là Bộ quy tắc ứng xử này chỉ trong phạm vi giữa Trung Quốc với các nước ASEAN, không được liên quan đến bên thứ ba ngoài khu vực; không mang tính ràng buộc pháp lý; những điều khoản quy định trong Bộ quy tắc này chỉ mang tính khái quát chung chung chứ không nên cụ thể quá, khiến các bên khó thực hiện… Họ đang muốn rằng, cho dù COC có được ký kết thì chí ít nó cũng không làm thiệt hại cho lợi ích “cốt lõi” của Trung Quốc. Thế cho nên, mặc cho các nước mong muốn sớm có được Bộ quy tắc ứng xử làm khuôn khổ chuẩn mực cho hành động của các bên ở Biển Đông, góp phần vào gìn giữ hòa bình, ổn định ở khu vực, nhưng Trung Quốc cứ đủng đỉnh, không đi đâu mà vội khi cục diện đang có lợi cho họ.
Về quân sự và trên thực địa, từ đầu năm đến nay, Trung Quốc gia tăng nhiều hơn các năm trước hoạt động diễn tập quân sự trên Biển Đông. Ngoài cuộc diễn tập quân sự lớn nhất trên Biển Đông hồi đầu năm với sự tham dự chỉ đạo của đích thân Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Tập Cận Bình, còn có hàng chục cuộc diễn tập quân sự khác với các quy mô khác nhau, tính chất khác nhau và với các tình huống giả định khác nhau nhằm sẵn sàng “bảo vệ chủ quyền thiêng liêng” của đất nước. Đáng quan tâm là trong các cuộc diễn tập đó, Trung Quốc bắt đầu đưa ra thử nghiệm cái gọi là “thiết lập vùng cấm bay tạm thời trên không” để ngăn chặn không cho các nước khác sử dụng không phận nhằm theo dõi hoạt động diễn tập của họ. Bên cạnh đó, Trung Quốc vẫn ráo riết tiến hành “quân sự hóa” ở các đảo họ chiếm đóng và tôn tạo trái phép. Hàng loạt vũ khí và trang thiết bị tối tân được Trung Quốc đưa ra các đảo, bao gồm tên lửa phòng không tầm xa HQ-9B; tên lửa hành trình chống hạm YJ-12B; máy bay tiêm kích J-11B, máy bay do thám không người lái và máy bay ném bom H-6K; ra-đa phát hiện mục tiêu trên không và trên biển; thiết bị tác chiến điện tử gây nhiễu sóng... Chưa kể hàng chục tàu chiến mặt nước, tàu ngầm, tàu hải cảnh thay nhau hoạt động thường xuyên trên các vùng biển mà họ cho là “có quyền kiểm soát”, bất chấp đó là vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý thuộc quyền chủ quyền của các nước láng giềng, làm cho không gian sinh tồn và hoạt động của các nước này ngày càng bị thu hẹp.
Có thể nói, từ đầu năm đến nay, Trung Quốc đang áp dụng các biện pháp tổng hợp gồm chính trị, ngoại giao, tuyên truyền, kinh tế, quân sự… nhưng không gây ồn ào quá mức để tiếp tục ý đồ một mình kiểm soát Biển Đông. Những biện pháp trên rất dễ khiến các nước mất tập trung, tưởng rằng Trung Quốc chỉ duy trì các hoạt động bình thường trên biển, không gây ra sự cố phức tạp gì. Thậm chí, việc lập vùng cấm bay tạm thời trên không cũng sẽ được lặp đi, lặp lại trở thành bình thường để đến lúc lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) chính thức ở Biển Đông thì không có gì là đột biến.
Tiếp theo, phải kể đến Mỹ và các nước ngoài khu vực. Từ đầu năm đến nay, Biển Đông lần đầu tiên chứng kiến các hoạt động quân sự nhộn nhịp của khá nhiều nước ngoài khu vực. Ngoài Mỹ, Nga, Ấn Độ, Nhật Bản đã từng hiện diện tàu quân sự thông qua các hoạt động thăm viếng, tuần tra hay diễn tập ra, năm nay còn có thêm cả tàu chiến của Anh, Pháp, Australia nữa, toàn là các “ông lớn” cả. Đương nhiên, trong số đó, Mỹ vẫn là “ông lớn” dẫn đầu vì đã không dưới 3 lần Mỹ đưa hàng không mẫu hạm vào Biển Đông hoạt động, bên cạnh đó là hoạt động bay tập thường xuyên của “pháo đài bay” B52, tuần tra FONOP của các chiến hạm nổi, chìm để thực hiện cái gọi là “bảo vệ tự do, an toàn hàng hải” và chống cướp biển. Trên phương diện ngoại giao, tuyên truyền, Mỹ và các nước trên, toàn đồng minh của Mỹ trừ Nga, đều giống nhau ở luận điểm coi Biển Đông là tuyến đường vận chuyển hàng hóa huyết mạch của thế giới, không ai được phép cản trở và họ, không ít thì nhiều đều có lợi ích ở đây. Thế là Biển Đông năm nay có thêm nhiều khách mới. Đáng chú ý, trong khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung vẫn đang diễn ra theo kiểu “ăn miếng trả miếng” lẫn nhau thì tổng thống Donald Trump đã úp mở đánh tiếng rằng, nếu Trung Quốc không nhượng bộ Mỹ trong cuộc chiến trên thì sẽ phải hứng chịu những đòn tiếp theo “nặng đô” hơn, không đâu xa mà ngay ở Biển Đông. Không biết Mỹ và đồng minh đang chuẩn bị “đòn” gì ở Biển Đông, nhưng rõ ràng có đến 5 - 6 “ông lớn” đến đây chắc không phải để dạo chơi ngắm cảnh mặt trời lặn trên Biển Đông.
Có thể nói, cục diện tranh chấp ở Biển Đông xưa nay chủ yếu là giữa Trung Quốc với các nước trong khu vực gồm Việt Nam, Indonesia, Philippines, Malaysia và Đài Loan, người ta gọi là cục diện “5 nước 6 bên” vì Đài Loan không được coi là một quốc gia. Nhưng đến nay, cục diện ấy có lẽ đã không còn nữa mà nên gọi là cục diện “6 nước 7 bên” vì đã có thêm Mỹ và đồng minh. Trong cục diện ấy, người đóng vai trò chi phối chính lại là Mỹ và Trung Quốc, các nước Đông Nam Á có liên quan, dù là chủ nhân chính thống của khu vực, nhưng nếu không tỉnh táo và khôn khéo sẽ bị xếp ra rìa “cuộc chơi của các ông lớn”.
Cuối cùng, mới là hoạt động của các nước trong khu vực tại Biển Đông. Các nước trên, do khả năng và tiềm lực có giới hạn, cũng không có tham vọng lãnh thổ quá mức luật pháp quốc tế cho phép, nên chủ yếu là tiến hành các hoạt động kinh tế như vận tải hàng hóa, đánh bắt hải sản, khai thác dầu khí, tài nguyên trên biển trong phạm vi thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của mình theo đúng Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Đồng thời, các nước này tiến hành các hoạt động tuần tra, tự vệ để bảo vệ chủ quyền hợp pháp của mình trên các đảo, các vùng biển, các nhà giàn đã có từ lâu nay; cố gắng hợp tác với các nước có liên quan để duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải và hàng không trên tinh thần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS cũng như thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin và tự kiềm chế, không để xảy ra xung đột. Mặt khác, các nước ASEAN cũng đang nỗ lực, kiên trì đàm phán với Trung Quốc xây dựng COC với mong muốn có được một Bộ quy tắc ứng xử mang tính ràng buộc pháp lý, công bằng và có tính đến các bên có liên quan. Dù rằng con đường đi đến kết quả còn nhiều chông gai.
Lại có thể nói, nếu các nước trong khu vực, nhất là các nước ASEAN không duy trì được sự đoàn kết thống nhất cao, không đồng tâm, hiệp lực với nhau để đủ khả năng và thực lực là một bên có trọng lượng trong giải quyết vấn đề Biển Đông, thì “sóng ngầm” trong cục diện và tình hình Biển Đông sẽ thừa dịp nổi lên, xu hướng sẽ gây bất lợi cho tất cả các nước trong khu vực, hòa bình, an ninh, ổn định ở Biển Đông tất sẽ bị đe dọa. Hơn lúc nào hết, ASEAN phải thể hiện được tính cộng đồng, trách nhiệm cao, sự khôn khéo và vai trò trung tâm tại khu vực thì mới mong buộc các nước, các bên khác phải coi trọng và mới bảo đảm được lợi ích chính đáng của cả ASEAN và từng nước trong ASEAN.
Hot （焦点）
-
胡志明是二十世纪越南革命杰出的马克思主义思想家。他老人家的思想是马克思列宁主义在符合越南的条件和历史背景基础上的运用、发展与创新，体现着时代精神及现代与当代世界的运动与发展趋势。 1 、胡志明思想、道德、风格体系的道德榜样。他老人家的思想合成了越南革命及革命之路的战略策... -
为维护国家海岛主权，越南历代封建王朝都着重投资建设强大的水军力量。越南丁、李、陈、黎、阮等王朝的水军力量不断得到加强和完善。这支水军为捍卫祖国事业作出了巨大贡献，在各个阶段留下了历史烙印。 至今还收藏的古籍显示，越南历代封建王朝早已对黄沙群岛和长沙群岛确立主权、实施... -
1954 年《日内瓦协议》签署之后，越南暂时被分成南北两方不同政治制度的政体。据此，越南北纬 17 度以南的领土（包括黄沙、长沙两群岛）由越南共和国政府管辖。根据《协议》规定，法国殖民者被迫撤离越南之后，西贡政权立即派遣海军力量接管黄沙、长沙两群岛并对其行使主权。与此同时，... -
(VOVWORLD) - 越南伟大领袖胡志明主席的思想、道德、作风、革命生涯是越南全党、全民学习和实践胡志明道德榜样的生动和具有说服力的楷模。至今，越南开展学习和实践胡志明道德榜样运动已有 8 年并取得多项重要结果。 胡志明主席在其革命生涯中牺牲个人利益，为祖国和人... -
越南的黄沙群岛位于东海（中国称南海）北边，处于北纬 15°45′ 至 17°15′ 、东经 110° 至 113° ，距越南广义省李山岛约 120 海里。黄沙群岛由 37 多个岛、洲、礁和沙滩组成，分为西面和东面两个群岛。东面为安永群岛（中国称宣德群岛），由 12 个岛、洲... -
数十年来，中国人拿出大量书籍、资料和史料，企图证明从两千年前的汉朝起，中国人就发现了西沙和南沙（即越南的黄沙群岛和长沙群岛），从而说古代中国发现西沙南沙群岛就足够证明中国对西沙和南沙的不可争议的领土主权。据说，中国人最迟于唐宋发现南沙群岛至今，就一直在岛上及其海域从事生产活... -
越南对黄沙、长沙两座群岛的主权不仅在越南古籍和古文献中有记载，而且还出现在西方航海家和传教士等的书籍、报纸、地图、日记、航路指南等外国资料中。这些资料描述黄沙、长沙“是越南中部海上的一块沙渚…”，这和越南同一历史时期资料和古地图描述的类似。法国 1936 年在印度支那建立的... -
BDN - 位于东海边国土陆地呈 “S” 字形的越南，无形中拥有沿着国土走向三千公里海岸及依照 1982 年《联合国海洋法公约》从岸边向外延伸的辽阔海域。这意味着从越南 1982 年 11 月确定和公布的垂直基线算起往外延伸 200 海里宽的海域属越南的主权，被称作专属经济... -
从十六、十七世纪至今，西方国家的轮船日益频繁来往于东海。他们来到这里，不只为了扩大贸易还为了传教和传播西方文化。在来往东海期间，西方航海家和传教士们以当时最现代的技术很详细地描述和绘画黄沙群岛和长沙群岛，以避免这两个群岛的礁石给来往的船舶造成危害。为此，他们很仔细地研究东海... -
香港媒体最近透露中国在东海划分“新边界线”的海洋研究项目，为“资源研究”创造了条件，北京对这片海域的主权主张“增添了筹码”。这条新边界线是一条与囊括了蕴藏着丰富矿产和能源资源的东海海域九段线相吻合的实线，九段线内的海域就是北京声索主权的那片海域。 从国际法的角度来看实线...
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét